Домна

(Домна пеші бетінен бағытталды)

Домна пеші, домнатемір рудалы материалдардан шойын қорытатын шахталы тік пеш; аузы мен түп жағы бүйірінен сәл қушықтау; биіктігі 30 метрдей, бүйірінің диаметрі 6-8 метр, пайдалы көлемі 1400-1800 м3 шамасында, тәуліктік жұмыс өнімділігі 1600-1700 тонна.

Домна пешін отқа төзімді, аса берік кірпіштен қалыңдығын 1 метрдей етіп қалайды да, сыртын қалыңдығы 30-40 мм болат қаптамамен қаптайды. Табаны мен қабырғаларын отқа күймеу үшін сумен салқындатып тұратын етіп салады. Іргетасы мен табаны қалың етіліп, берік материалдардан жасалады.[1]

Пештің ішкі бетінің балқымауы үшін және пеш қорабын (қаптамасын) жоғары температурадан қорғау мақсатында домна пешінде суы айналып тұратын салқындатқыштар пайдаланылады. Пештің сыртқы қорабы мен колошниктің құрылғысы іргетасқа орнатылған бағаналарға бекітіледі. Шихта (кентас, агломерат, кокс, флюс, т.б.) пеш колошнигіне скиптермен (сусымалы материалдар салынатын ыдыс) беріледі. Ауа үрлеуіш машинадан шыққан үрлеу пешінің горнына (көрігіне, яғни пештің төменгі бөлігіне) айнала орналасқан қыздырғыштар (мұнда ауа 1000 – 1200°С-қа дейін қызады) мен фурмалық приборлар арқылы жіберіледі. Сонымен қатар пешке фурмалар арқылы қосымша отын да (табиғи газ, мазут немесе көмір тозаңы) енгізіледі. Қорыту өнімдері горнның төменгі бөлігінде орналасқан балқыма ағатын науалармен шойын және шлак тасығыш шөміштерге жіберіледі. Пеште пайда болатын колошник газы пеш күмбезінде орналасқан газ шығарғыштар арқылы әкетіледі.

Қазақстанда Теміртау қаласындағы «Испат – Кармет» акционерлік қоғамы құрамында төрт домна пеші бар.

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсінідірме сөздігі. Кен ісі және металлургия. — Алматы, «Мектеп», 2003.