Дыбыс дисперсиясы

Дыбыс дисперсиясы, дыбыс жылдамдығының дисперсиясы — гармониялық дыбыс толқындарының фазалық жылдамдығының жиілікке тәуелділігі.

Дыбыс дисперсиясы ортаның физикалық қасиеттері мен сол ортадағы бөтен қоспалардың, сондай-ақ, дыбыс таралатын орта (не дене) шекарасының болуы (“геометриялық” дисперсия) салдарынан түзіледі. Газдағы дыбыс дисперсиясы молекулалардың тербелмелі және айналмалы еркіндік дәрежесін қоздыруға, ал сұйықтықтағы дыбыс дисперсиясы тербелмелі және бұрылмалы-изомерлік релаксацияға және сұйықтықтың ішкі құрылымының қайта құрылуына, сондай-ақ, диссоциация процестеріне, хим. реакцияларға, т.б. байланысты болып келеді. Ал қатты денелердегі дыбыс дисперсиясы, әдетте, акустикалық толқындардың қандай да бір қоздырулардың түрлерімен әсерлесуінен пайда болады. Соның салдарынан өткізгіш электрондардың күйі, спиндер жүйесі, спиндік толқындар, т.б. өзгереді. Дыбыс дисперсиясы құбылысы гидроакустикада, атмосфералық акустикада және геоакустикада маңызды рөл атқарады.