Дөңгелекті бөлу

Дөңгелекті бөлу, дөңгелекті (шеңберді) n тең бөлікке бөлу — математиканың ертедегі есептерінің бірі; дөңгелекті тек циркуль мен сызғыштың көмегімен тең бөліктерге бөлуді көрсетеді. Ертедегі грек математиктері шеңберді 2, 3, 5, 15 бөлікке бөлуді, сондай-ақ, алынған көпбұрыштардың қабырғаларын шексіз екі еселеуді де білген. 1801 жылы К.Гаусс шеңберді циркуль мен сызғыштың көмегімен 17 бөлікке, жалпы алғанда n бөлікке бөлуді көрсетті. Ол n бөлікке бөлінген бөліктің саны үшін мынадай формуланы тапты: n=22к+1 (бұл жерде k=0, 1, 2, 3, 4 болғанда n=3, 5, 17, 257, 65537 сияқты жай сандар, ол k=5, 6, 7 болғанда осыған сәйкес n сандары құрама сандар болады). Шеңберді бұлардан басқа тең бөліктерге циркуль мен сызғыштың көмегімен бөлуге болмайды. Егер xn–1=0 екімүшелі теңдеуінің барлық түбірі квадраттық және сызықтық теңдеулерді бірте-бірте шешу арқылы табылса, онда дөңгелекті циркуль мен сызғыштың көмегімен бөлуге болады.