Дөңғара

Дөңғара, Қаработа-Дөңғара – Солтүстік Үстірттегі Алтынтөбеден солтүстікке қарай 6,5 км, Сай-Өтес т. жолы бекетінен батыста 4 км жерде конус пішінді төрткіл шоқы.

Оңтүстігінде шыңның жоғары қабат астында суы тұщы өзімен аттас бұлақ бар. Төрткіл басындағы қиық пирамида тәрізді биіктігі 3,5 м, қабырғалары шамалы өңделген, тау тасынан қаланған көне мола тұр. Төрткіл мен моланың суретін 1852 жылы әскери топограф П.Алексеев салып, қысқаша сипаттамасын жазып қалдырған.

Ел аузында Қаработа-Дөңғара деп қосарлана айтылады. Мұндағы Дөңғара осы молаға жерленген жігіттің аты, Қаработа – қыз. Екеуі бір-біріне ғашық болып қосыла алмай, қаскөйлер қолынан мерт болған. Қаработа қыз қаны тамған жерге 3 түп ағаш өсіп шыққан делінеді ел аңызында. Аңыздың Дөңғара моласынан кейінгі заттай айғағы – Дөңғараның оңтүстік-шығыс жағында 3 км жерде айдалада қыз бұрымы сияқты өріліп бой салған 3 түп тораңғы өсіп тұр. Дөңғара деген жер аты Оңтүстік Үстірттің Қарабұғазға қараған етегінде де бар.