Егіздеу

Егіздеу (параллелизм - қатарлас, қанаттас, мөлшерлес, теңдес) - елең сөйлемдерінің лексикалық-грамматикалық өрілімінің, суреттілік-мағыналық байланыстарының үйлесімділікке, ұқсастыққа, шамаластыққа негізделуі, қайталауға құрылуы. Егіздеу тәсілі екі құбылысты салыстыру арқылы жасалады. Поэзиядағы Егіздеу - стилистикалық жағынан тепе-тең, мағыналас, мәндес сөйлемдер легі бір-бірімен тектес, төркіндес құбылыстар. Егіздеудің екі түрі болады: біріншісінде сөйлем құрылысы жағынан біркелкі келеді, екіншісінде - психологиялық тұтастық көрініс табады. Психологиялық егіздеу көне заманның синкретті енеріңде біртіндеп дами бастаған. Сыртқы және ішкі дүние құбылыстарының диалектикалық қарама-қарсылығынан, яғни болмыс пен таным иесінің арасында қайшылық байқалғанда, психологиялық егіздеу туындайды. Абай психологиялық егіздеудің көмегімен ырғақтық және ұйқастық жағынан бірыңғай сөйлемдер құрады. Адамның көңіл-күй, ой-сезім толқындарының өзгерісін, жан жүйесінің ішкі әлемін табиғат, жаратылыс құбылыстарымен астастырып, сабақтастырып, тұтас күйінде толғаудан туған көркемдік дәрежесі биік, сапасы жоғары психологиялық егіздеуге ақынның мына өлеңі айғақ. Көк ала бұлт сөгіліп, Күн жауады кей шақта. Өне бойың егіліп, Жас ағады аулақта. Жауған күнмен жаңғырып, Жер көгеріп күш алар. Аққан жасқа қаңғырып, Бас ауырып, іш жанар. Ақын айтайын деген ой-пікірін ғаламзаттың табиғи құбылыстары арқылы сипаттап, салыстырып сөйлегенде өлең сөздің әсерлілігі, әсемдігі еселене түседі.