Елек хан , Елхан — Қарахан әулеті мемлекетіндегі билеушілер лауазымы. Махмұт Қашқаридің сөздігіне сүйенсек, “илек”, “илик” — “бірінші”, “алғашқы” деген ұғымдарды білдіреді. Елек хан атауы Қарахан әулеті мемлекетінің тұсында соғылған теңгелердегі жазуларда жиі кездеседі. Бастапқыда бұл лауазым Шығ. Түрік қағандарына берілген. Қарахан әулеті мемлекетінің негізін салушы Сатұқ Бұғра хан Абд әл-Керим (қ. Әулие ата) осы лауазымға ие болған. Мұсылман авторлары 999 ж. Мауераннахрды Самани әулетінен тартып алған Қарахан мемлекетінің билеушісі Наср ибн Әли есімін осы лауазыммен атайды. Ортағасырлық түркі әдебиетшісі Жүсіп Баласағұн өзінің атақты “Құтадғу білік” атты шығармасын 1069 ж. Қарахан әулетінен шыққан Елек ханға тарту еткен.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Отырар. Энциклопедия. – Алматы. Елек хан, Елхан - Қарахан әулеті мемлекетіндегі билеушілер лауазымы. Махмұт Қашқаридің сөздігіне сүйенсек «илек» , «илик» - «бірінші» , «алғашқы» деген ұғымдарды білдіреді. Елек хан атауы Қарахан әулеті мемлекетінің тұсында созылған теңгелердегі жазуларында жиі кездеседі. Бастапқыда бұл лауазым Шығыс Түрік қағандарына берілген. Қарахан әулеті мемлекетінің негізін салушы Сатұқ Бұғра хан Абд әл Керим осы лауазымға ие болған. Мұсылман авторлары 999 жылы Мауеренахрды Самани әулетінен тартып алған Қарахан мемлкетенің билеушісі Наср ибн Әли есімін осы лауазыммен атайды. Ортағасырлық түркі әдебиетшісі Жүсіп Баласағын өзінің атақты «Құтадғұ білік» атты шығармасын 1069 жылы Қарахан әулетінен шыққан Елек ханға тарту еткен. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2