Ерлердің белдігі

Ерлердің белдігі — Қазақтың және Еуразия даласының басқа да көшпенді халықтары киімінің міндетті элементі. Белдікке түрлі қару-сайман, жолға қажетті заттар ілумен қатар, ол атқа отырғанда ыңғайлы әрі қажетті бұйым болды, біріншіден, белдікпен киімді тез және мықтап жауып, қымтауға болады, екіншіден, ол белді қынап, қарын тұсты қатты шайқалудан қорғап тұрады. Сондықтан белдікті көшіп-қонғанда, жауға шапқанда және ат жарысынде ерлер де, әйелдерде міндетті тұрде тапқан. Белдік жинағының мазмұны әрбір ер адамның беделіне, әлеуметтік орнына байланысты, ол практикалық және талғамдық тұрғыдан ғана емес, мән-мағыналық жағынан дасипатталады; белдікке магиялық, әдет-ғұрыптық және басқа да мағыналар жинақталған.

Ерлер белдігі 3 топқа бөлінеді:

• күнделікті,
• әскери,
• салтанатты.

Күнделікті тағатын белдік жіңішкелеу, сәндік шытыра аз қолданылады, тек күміс жалатылған айылбасы болады. Кейде мұндай белдіктің төменгі жағына жолға қажетті заттар байланатын сақиналар орнатылады. Оны сақиналы белдік деп те атайды. Жауынгерлік белдіктің 2 түрі бар: қылыш белдік және кісе белдік. Белдіктің бірінші түріне қылыш, қанжар салатын былғары қын немесе садаққа арналған қорамсақ ілінген. Белдіктің бетіне зерлі өрнек түсіріліп, мыс немесе күміспен қапталған.

Екінші түрі кісе белдік жіңішкелеу келеді, оған түрлі мақсаттарға арналған былғары қалташалар ілінеді. Олар: қын, оттық салатын қалта немесе кісе, оқшантай, құты, қорамсақ, кездік салатын – қандауыр.

Ал салтанатты белдікті тек той-томалақтарда ғана киетін болған. Олар өте әдемі металл көздемелермен әсемделеді және олар ауыр болып келеді.