Ертіс орманы (резерват)
Ертіс орманы – мемлекеттік табиғи орман резерваты. Қазақстан Республикасы Орман және аңшылық шаруашылығы комитетiнiң Бесқарағай және Шалдай ормандарын және жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi мемлекеттiк орман мекемелерiнiң бiрiгуiнен құрылды, жалпы алаңы 277 961 га (Шалдай тармағы 143 247 га, Бесқарағай - 134 714 га). Аумағы "ерекше бағалы орман алқаптарын" қорғаудың бірегей дәрежесімен қамтамасыз етілген. Құрылу мақсаты - Абай және Павлодар облыстарындағы Ертіс өңірінің ерекше экологиялық, ғылыми, мәдени және рекреациялық құндылығы бар жалқарағай ормандарын сақтау және қалпына келтіру.
| Ертіс орманы резерваты | |
| ХТҚО санаты — VI (Табиғи ресурстарды тұрақты пайдалану аумағы) | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Ауданы | 277 961 га |
| Құрылған уақыты | 22 қаңтар 2003 жыл |
| Сайты | ҚР АШМ Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті |
| Орналасуы | |
| 51°50′00″ с. е. 78°50′00″ ш. б. / 51.83333° с. е. 78.83333° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°50′00″ с. е. 78°50′00″ ш. б. / 51.83333° с. е. 78.83333° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Павлодар облысы |
| Аудандар | Аққулы ауданы, Шарбақты ауданы |
| Lua error Module:Wikidata/media ішіндегі 4 жолында: attempt to concatenate local 'value' (a nil value). | |
Географиялық орны өңдеу
Павлодар облысының Шарбақты мен Аққулы аудандары жерінде, Құлынды жазығының оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан. Аумағының ұзындығы солтүстіктен оңтүстікке қарай 133 км, батыстан шығысқа қарай 130 км. Ауданы Шарбақты ауданында – 117 816 га; Аққулы ауданында – 160 145 га.
Флорасы өңдеу
Қорық аумағындағы флорасы жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің 6 тобы мен 4 туыс тармағына, 50 тұқымдас, 148 тұқымына жататын 215 түрін қамтиды. Түрлердің басым көпшілігі жабықтұқымдылар, олардың 208 түрі бар (түрлердің жалпы санының 96,7% құрайды). Жабықтұқымдылардың ішінде қосжарнақтылар басым, олардың 164 түрі бар (жалпы жабықтұқымдылардың 78,8%). Флораның жетекші тұқымдастары арктогеялық тұқымдастар болып табылады: астралылар тұқымдасы – 34 түр (жоғарғы сатыдағы өсімдіктер флорасының жалпы тізімінің 15,8%), астық тұқымдастар – 30 түр (13,9%), бұршақ тұқымдастар – 17 түр (7,9%) және раушангүлділер – 17 түр (7,9%). Флораның негізгі биоморфы көпжылдық шөптер болып табылады, олардың үлесіне 132 түр (61,4%) жатады. Қалған биоморфтардың түрлер саны әлдеқайда аз: бір жылдық шөптер – 21 түр (9,7%), екі жылдық шөптер – 18 түр (8,4%), бұталар – 15 түр (7%), ағаштар – 14 түр (6,5%). Қалған биоморфтардың (жартылай бұталар, жартылай бұталар, жатаған бұталар, лианалар) аздаған түрлер кездеседі және жиынтықта тек 14 түрді (6,5%) құрайды. Қорық аумағындағы орман қорының жалпы ауданы 277 961 га, оның ішінде 159 470 га орманды жермен жабылған. Негізгі орман құрайтын түрлер: қарағай – 140,7 мың га (орманды жердің 94,9%), көктерек – 4,7 мың га (3,2%), қайың – 1,1 мың га (0,7%).
Фаунасы өңдеу
Резерват фаунасы әртүрлі, соңғы түгендеу бойынша қосмекенділер, бауырымен жорғалашылар, құстар және сүтқоректілер тобын жататын омыртқалы жануарлардың 63 түрі бар. Қосмекенділер тобынан құйрықсыз қосмекенділердің бір түрі – сүйіртұмсық бақа кездеседі. Құстар тобы (бүркіт, безгелдек, үкі, қаршыға, қырғи, құладын, қара кезқұйрық, ителгі, далалық күйкентай, құр, сұр кекілік, қоңыр үйрек және т.б.) 13 отрядты, 24 тұқымдас және 43 түрді қамтиды. Қазақстанның Қызыл кітабына енген түрлері: бүркіт, безгелдек, үкі, ителгі. Сүтқоректілер тобының (сілеусін, ақкіс, қасқыр, кәдімгі түлкі, күзен, кәдімгі борсық, сібір елігі, бұлан, аққоян, ор қоян, тиін, аққалақ, жарқанат, құлақты кірпі, қосаяқ, орман тышқаны, кәдімгі тышқан, үй тышқаны, қызылұрт сарышұнақ) 6 отряды, 10 тұқымдасы және 20 түрі мекен етеді. Бауырымен жорғалаушылар тобынан – секіргіш кесіртке және кәдімгі сарыбас жылан мен кәдімгі сұр жылан ғана кездеседі[1]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Сайт "Особо охраняемые природные территории Республики Казахстан" https://oopt.kz/