Абай облысы
Абай облысы — 2022 жылы құрылған Қазақстанның шығысындағы облыс. Әкімшілік орталығы – Семей қаласы.
| Абай облысы | |
|---|---|
| Қазақстан облысы | |
| Әкімшілігі | |
| Облыс орталығы | Семей |
| Аудандар саны | 8 |
| Ауылдық округтер саны | 134 |
| Кенттік әкімдіктер саны | 2 |
| Қалалық әкімдіктер саны | 4 |
| Ауыл саны | 327 |
| Әкімі | Нұрлан Телманұлы Ұранхаев[1] |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары | 49°00′ с. е. 80°00′ ш. б. / 49.000° с. е. 80.000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°00′ с. е. 80°00′ ш. б. / 49.000° с. е. 80.000° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты | 8 маусым 2022 жыл |
| Жер аумағы | 185,5 мың км² (6-шы орын) |
| Уақыт белдеуі | UTC+6:00 |
| Экономикалық ауданы | Шығыс Қазақстан |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны | 610 189[2] адам (2023)(18 орын) |
| Тығыздығы | 3,3 адам/км² |
| Ұлттық құрамы | қазақтар (78,78%), орыстар (16,00%), татарлар (1,84%), немістер (1,39%), украиндар (0,53%), ұйғырлар (0,18%), басқа ұлт өкілдері (1,28%)[3] |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды | 18 |
| Абай облысының әкімдігі | |
 | |
Абай облысы оңтүстігінде Жетісу, солтүстік-батысында Павлодар, батысында Қарағанды, солтүстік-шығысында Шығыс Қазақстан облыстарымен, оңтүстік-шығысында Қытай Халық Республикасымен, солтүстігінде Ресей Федерациясымен шектеседі.
Тарихы Өңдеу
19 ғасырда Абай өңірінде Орта жүздің Найман (бұра, тәуке, қаратай, қаракерей, матай, садыр, төртуыл, терістанбал, ақнайман, байжігіт, жұмық, қарауылжасақ, сыбан), Арғын (Бәсентиін, Қаракесек, Тобықты), Тарақты, Керей және Уақ рулары мекендеген.
1939-1997 жылдары осы өңірде әкімшілік орталығы Семей қаласы болған Семей облысы болды. Семей облысы КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1939 жылғы 14 қазандағы Жарлығымен құрылып, 1997 жылы 3 мамырда Н.Назарбаевтың Жарлығымен таратылды, аумағы Шығыс Қазақстан облысының құрамына енді.
2022 жылғы 16 наурызда Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Парламент палаталарының бірлескен отырысында Қазақстан халқына Жолдауын жариялап, онда Абай ауданын құруды ұсынды.
2022 жылғы 8 маусымда Қазақстан Президентінің 2022 жылғы 4 мамырдағы жарлығымен облыс құрылып, құрамына 1997 жылға дейін бұрынғы Семей облысының құрамында болған аудандар кірді.
Әкімшілік-аумақтық құрылысы Өңдеу
Облыс құрамына енген аудандар мен қалалар:
- Абай ауданы
- Ақсуат ауданы
- Аягөз ауданы
- Бесқарағай ауданы
- Бородулиха ауданы
- Жарма ауданы
- Көкпекті ауданы
- Үржар ауданы
- Курчатов қаласы
- Семей қаласы
Абай облысының құрылу барысында Шығыс Қазақстан облысы құрамындағы екі аудан шағындалып, облыстар құрамдарына бөлінді:
- Тарбағатай ауданы: әкімшілік орталығы Ақжар ауылы болып Тарбағатай ауданы Шығыс Қазақстан облысының құрамында қалдырылады; әкімшілік орталығы Ақсуат ауылы болып Ақсуат ауданы құрылып Абай облысы құрамына енді.
- Көкпекті ауданы: Шығыс Қазақстан облысы құрамына Самар ауылы орталығы болып Самар ауданы, орталығы Көкпекті ауылы болған Көкпекті ауданы Абай облысы құрамына енді.
Дереккөздер Өңдеу
- ↑ Нұрлан Ұранхаев Абай облысының әкімі лауазымына тағайындалды
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2023 жыл басына)
- ↑ https://sputnik.kz/20220408/shygys-qazaqstan-oblysy-qalay-bolinedi-24082717.html