Жетісу облысы
Жетісу облысы — 2022 жылдың 8 маусымында құрылған Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы облысы.[4] Әкімшілік орталығы – Талдықорған қаласы.
Қазақстан облысы | |||
Жетісу облысы | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Облыс орталығы | |||
Аудандар саны |
8 | ||
Ауылдық округтер саны |
113 | ||
Қалалық әкімдіктер саны |
6 | ||
Ауыл саны |
352 | ||
Әкімі | |||
Тарихы мен географиясы | |||
Құрылған уақыты | |||
Жер аумағы |
118 648 км² (12-ші орын) | ||
Уақыт белдеуі | |||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны |
698 675[2] адам (2023) | ||
Ұлттық құрамы |
қазақтар (76,21%), орыстар (11,91%), ұйғырлар (6,30%), корейлер (1,37%), татарлар (0,99%), басқа ұлт өкілдері (3,22%)[3] | ||
Сандық идентификаторлары | |||
Автомобиль коды |
19 | ||
Басқалары | |||
Әкімдіктің мекенжайы |
Талдықорған қаласы, Назарбаев даңғылы, №38 | ||
Жетісу облысы оңтүстігінде Алматы, солтүстік-батысында Балқаш көлі арқылы Қарағанды, солтүстігінде Абай облыстарымен, шығысында Қытай Халық Республикасымен шектеседі.
Тарихы
өңдеу2022 жылғы 16 наурызда Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев палаталардың бірлескен отырысында Қазақстан халқына Жолдауын жеткізді. Ол Алма-Ата қаласын агломерациялауға қатысты проблемалардың бар екеніне тоқталып, Алматы облысы Жетісу және Алматы облыстары болып екіге бөлуді ұсынды[5]
Облыс 2022 жылғы 8 маусымда Қазақстан Президентінің 2022 жылғы 4 мамырдағы Жарлығына сәйкес құрылған.
Оның орыс тіліне аударылған атауы «Жетісу» дегенді білдіреді және Ресей империясының Жетісу облысы.
Жетісу облысы өз шекарасында 1997 жылы таратылған бұрынғы Талдықорған облысы сәйкес келеді.
Еңбек және табыс
өңдеу2024 жылғы ІII тоқсанында жұмыссыздар саны 15070 адамды құрады.
Жұмыссыздық деңгейі жұмыс күшіне қарағанда 4,8% құрады.
2024 жылдың 1 желтоқсанында жұмыспен қамту органдарында жұмыссыздар ретінде тіркелгендер саны 13668 адамды құрады немесе жұмыс күшінің санына 4,4 % болып қалыптасты.
2024 жылғы IIІ тоқсанында қызметкерлерге есептелген (кәсіпкерлік қызметпен айналысатын, шағын кәсіпорындарсыз), орташа айлық атаулы жалақы 280464 теңгені құрады, өсім 2023 жылғы IІI тоқсанға 8,0% құрады.
2024 жылғы IIІ тоқсанда нақты жалақы индексі 99,6% болып қалыптасты.
2024 жылғы IІ тоқсанда облыс халқының орташа жан басына шаққандағы атаулы ақшалай табысы бағалау бойынша 135535 теңгені құрады. 2023 жылғы IІ тоқсанға қарағанда 9,1%-ға жоғары, аталған кезеңге нақты ақшалай табыстың өсу қарқыны – 100,2%.
Әкімшілік бөлінісі, халқының саны
өңдеу2024 жылғы 1 қарашаға облыс халқының саны 695,6 мың адамды құрады, соның ішінде қалалықтар 311,6 мың адам (44,8%) , ауылдықтар 384,0 мың адам (55,2%).[6]
Халықтың табиғи өсімі 2024 жылғы қаңтар-қазанға 6222 адамды құрады (өткен жылдың сәйкес кезеңінде 7532 адам).
2024 жылғы қаңтар – қазанда туылғандар саны 10414 адамды құрады (2023 жылғы қаңтар – қазанға сәйкес 8,3 % азайды), қайтыс болғандар саны 4192 адамды құрады (2023 жылғы қаңтар - қазанға сәйкес 1,7 % көбейді).
Теріс көші-қонның айырмасы қалыптасты және -8600 адамды құрады (2023 жылғы қаңтар - қазанға -7380 адам), оның ішінде сыртқы көші-қонда 17 адам (62), ішкі көші қонда -8617 (-7442).
Облыс 8 аудан мен 2 облыстық бағыныстағы қаладан тұрады:
Облыс аудандары мен қалалары | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ақсу ауданы | 38839 | ▼37473 | 96,5 | 19604 | ▼19096 | 97,4 | 19235 | ▼18377 | 95,5 |
Алакөл ауданы | 69398 | ▲75554 | 108,9 | 34836 | ▲38321 | 110 | 34562 | ▲37233 | 107,7 |
Ескелді ауданы | 50082 | ▲52362 | 104,6 | 24587 | ▲26208 | 106,6 | 25495 | ▲26154 | 102,6 |
Кербұлақ ауданы | 47992 | ▼45336 | 94,5 | 23903 | ▼23304 | 97,5 | 24089 | ▼22032 | 91,5 |
Көксу ауданы | 38417 | ▲41898 | 109,1 | 19008 | ▲20909 | 110 | 19409 | ▲20989 | 108,1 |
Қаратал ауданы | 47824 | ▼40525 | 84,7 | 23338 | ▼20680 | 88,6 | 24486 | ▼19845 | 81 |
Панфилов ауданы | 113059 | ▲132941 | 117,6 | 56266 | ▲67229 | 119,5 | 56793 | ▲65712 | 115,7 |
Сарқан ауданы | 41016 | ▼40259 | 98,2 | 20463 | ▼20271 | 99,1 | 20553 | ▼19988 | 97,3 |
Талдықорған қалалық әкімдігі | 146844 | ▲196181 | 133,6 | 68086 | ▲92771 | 136,3 | 78758 | ▲103410 | 131,3 |
Текелі қалалық әкімдігі | 27122 | ▲30269 | 111,6 | 12793 | ▲13832 | 108,1 | 14329 | ▲16437 | 114,7 |
ЖАЛПЫ САНЫ | 620593 | ▲692798 | 111,6 | 302884 | ▲342621 | 113,1 | 317709 | ▲350177 | 110,2 |
Экономика
өңдеу2024 жылғы қаңтар-маусымдағы жалпы өңірлік өнім көлемі қолданыстағы бағамен 781 003,4 млн. теңгені құрады. 2023 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда нақты ЖӨӨ 6,2 % өсті. ЖӨӨ құрылымында тауарларды өндіру үлесі 33,5%, қызметтер көрсету – 53,1% құрады.[8]
Тұтыну баға индексі 2024 жылдың қарашасын 2023 жылдың желтоқсанымен салыстырғанда 107,5% құрады.
Азық-түлік тауарларының бағасы – 6,8%, азық-түлік емес тауарлардың – 4,7%, халыққа көрсетілетін ақылы қызметтердің бағасы – 12,8% өсті.
2024 жылдың қарашасын 2023 жылдың желтоқсанмен салыстырғанда өндіруші кәсіпорындардың өнеркәсіп өнімдерінің бағалары 4,0%.-өсті.
2024 жылғы қаңтар- қарашада бөлшек сауда көлемі 257 344,0 млн.теңгені құрады немесе 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 20,4%-ға көп.
2024 жылғы қаңтар- қарашада көтерме сауда көлемі 525 308,9 млн. теңгені құрады немесе 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 34,8% көп.
Алдын ала деректер бойынша 2024 жылғы қаңтар- қазанда ЕАЭО елдерімен өзара 111 648,8 млн. АҚШ долларын құрап, 2023 жылғы қаңтар- қазанмен салыстырғанда 11,9% азайды, оның ішінде экспорт – 63 953,7 млн. АҚШ долларын (22,2% аз), импорт – 47 695,1 млн. АҚШ долларын құрады (7,0% көп).
Әкімдері
өңдеу- Бейбіт Өксікбайұлы Исабаев (11.06.2022 бастап)
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Жетісу облысының әкімі болып Бейбіт Исабаев тағайындалды
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2023 жыл басына)
- ↑ Қазақстанда ресми түрде үш жаңа облыс құрылды
- ↑ poiaviatsia-abaiskaia-ulytauskaia-i-zhetysuskaia-oblasti.html Қазақстанда Абай, Ұлытау және Жетісу облыстары пайда болады (16 наурыз 2022).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ https://stat.gov.kz/region/zhetisu/
- ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
- ↑ https://stat.gov.kz/region/zhetisu/