Ақсу ауданы
Ақсу ауданы — Жетісу облысының солтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан әкімшілік бөлініс. Аудан орталығы – Жансүгіров ауылы.
| Қазақстан ауданы | |
| Ақсу ауданы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Облысы | |
| Аудан орталығы | |
| Ауылдық округтер саны |
17 |
| Ауыл саны |
49 |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
45°23′19″ с. е. 79°30′08″ ш. б. / 45.38861° с. е. 79.50222° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 45°23′19″ с. е. 79°30′08″ ш. б. / 45.38861° с. е. 79.50222° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1930 |
| Жер аумағы |
12,6 мың км² |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
37 294[1] адам (2023) |
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (95,74%), орыстар (3,05%), немістер (0,11%), шешендер (0,16%), татарлар (0,43%), ұйғырлар (0,13%), басқалары (0,41%)[2][3] |
| Сандық идентификаторлары | |
| Пошта индексі |
040100-040124[4] |
| Автомобиль коды |
19 |
|
| |
Географиялық орны, жер бедері мен су жүйесіӨңдеу
Ақсу ауданы Балқаш–Алакөл ойысы мен Жетісу Алатауы аралығын алып жатыр. Шығысы Қытай мемлекетімен, қалған бөлігі облыстың Сарқан, Алакөл, Қаратал аудандарымен шектеседі. Жерінің оңтүстік-шығысын Жетісу Алатауының Қоңыртау, Қайрақкөл, Желдіқарағай, Ешкіөлмес таулары, солтүстік, солтүстік-шығыс және батыс бөлігінде Тораңғықұм, Кемерқұм, Сымбатқұм, Күшікжал және Жалқұм құмды алқаптары алып жатыр. Ақсу өзенінің салалары мен тармақтары ауданның біршама жерін кесіп өтеді. Ірі өзендері: Бүйен, Бұрхан, Сарқан, Қарасу, Қапал, Қызылағаш.
КлиматыӨңдеу
Климаты қатаң континенттік. Қысы суық. Қаңтар айының орташа температурасы –10 – 15°С, шілдеде 20 – 23°С. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлшері жазық жерлерде 150 – 250 мм, таулы аймақтарда 400 – 600 мм. Топырағының басым бөлігі шөлейттік сұр топырақ. Тау етектері мен тау аңғарларында қоңыр топырақ қалыптасқан. Өзен аңғарлары мен жайылмаларда шалғынды-далалы топырақ басым. Құмды алқаптарда сор, сортаң кездеседі.
Өсімдігі мен жануарлар дүниесіӨңдеу
Даласында жусан, ебелек, изен, қияқ, т.б. өсімдіктер өседі. Аудан аумағында «Лепсі» қорықшасы (33,0 мың га) орналасқан. Аңдардан қасқыр, түлкі, қоян, борсық, қабан, ондатр; құстардан үйрек, қаз, тырна, т.б. мекендейді. Кен байлықтарынан Ілдерсай барит кені, Арасан гранит және мәрмәр кен орындары бар. Ауданның ауыл шаруашылығына пайдаланатын жерінің ауданы 1,17 млн. га, оның ішінде жыртылуға жарамды жері 56,6 мың га, жайылымы 1,03 млн. га, шабындығы 55,2 мың га (2006). Ақсу ауданы аумағында Матай, Молалы, Алажиде темір жол стансалары орналасқан. Аудан жері арқылы Алматы – Өскемен мемлекеттік маңызы бар автомобиль жолы өтеді.
ХалқыӨңдеу
Тұрғындар саны – 39675 (2019).
Ауылдық округтерӨңдеу
Аудандағы 49 елді мекен 17 ауылдық округтерге біріктілген:
- Ақсу ауылдық округі
- Арасан ауылдық округі
- Барлыбек Сырттанов ауылдық округі
- Егінсу ауылдық округі
- Есеболат ауылдық округі
- Жансүгіров ауылдық округі
- Жаңалық ауылдық округі
- Көшкентал ауылдық округі
- Қаракөз ауылдық округі
- Қарасу ауылдық округі
- Қарашілік ауылдық округі
- Қапал ауылдық округі
- Қызылағаш ауылдық округі
- Матай ауылдық округі
- Молалы ауылдық округі
- Ойтоған ауылдық округі
- Суықсай ауылдық округі
ДереккөздерӨңдеу
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2019 жылдың басындағы саны
- ↑ 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы
- ↑ Қазақстан почталық индекстері