Есет батыр Көкіұлы мемориалды кешені
Есет батыр Көкіұлы мемориалды кешені – Ақтөбе облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізіміне енген сәулет өнері ескерткіші, Қазақстанның жалпыұлттық қасиетті нысандар тізбесі қатарындағы киелі нысан.
 | |
| Орналасуы |
Алға ауданы, Бестамақ ауылынан шығысқа қарай 3 км жерде |
|---|---|
| Түрі |
мемориалды кешен |
Орналасқан жері
өңдеуАлға ауданы, Бестамақ ауылынан шығысқа қарай 3 км жерде.
Кезеңі, авторы
өңдеу1992 жыл.
Тарихи деректер
өңдеуМемориалды кешен Кіші жүздің атақты тумасы Есет батыр Көкіұлының (1667-1749 жж.) құрметіне арналған. Есет батыр тархан (жоғарғы әскери шен) және Әбілхайыр ханның жақын серіктесі болғандықтан өмірінің көп бөлігін жоңғарлар мен Еділ қалмақтарына қарсы соғыста өткізді.
XX ғасырдың екінші жартысында қолбасшының саманнан тұрғызылған моласы толықтай дерлік қирады, 1992 жылы батырдың туғанына 325 жыл толуына орай оның орнында кубтық пішіндегі дулыға тәріздес күмбезі бар кішігірім нақышты мазар тұрғызылды. Кейінірек жергілікті кәсіпкерлердің күшімен бұл жерде зиярат етушілерге кіру тегін білдей бір мемориалды кешен құрылды. Кешен ғимаратында ас беретін асхана және шырақшы тұратын үй бар.
Аңыз бойынша, Есет батыр өзінен кейін ұрпақ қалдырмағаны үшін қатты уайымдаған (жалғыз ұлы шайқаста қайтыс болған), соған қарамастан ол өз тама руының атасы және далалық ақсүйек жауынгерлердің пірі болып саналады.
«Есет» парсы тілінен аударғанда «сыйлауға тұрарлық», «беделді» деген мағына береді. Батырдың қайраттылығы, ержүректілігі және еліне деген сүйіспеншілігі ғасырлар бойы оның даңқын шығарып келеді. Бүгін де хас батырдың есімі жүздеген жылдар бұрынғыдай құрметке және маңызға ие.
Шырақшылардың айтуынша, Есет батырдың мазарына зиярат етіп келушілер легі ешқашан тоқтаған емес. Тіпті Кеңес кезінде діни заттарға тыйым салынғанына қарамастан, бүкіл елден келген халық батырдың әруағына тағзым етуге және одан көмек пен қорған сұрауға келіп тұрған.
Бүгінде зиярат етушілер үшін жазылмаған тәртіптер бар, олардың ең бастысы – тыныштық сақтау. Тыныштық – опат болған батырлар үшін ғана емес, тірілер мен болашақ ұрпақтар үшін де бейбітшілік пен тыныштықтың кепілі.[1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9