Еуропа көртышқаны
Еуропа көртышқаны – (лат. Talpa europaea) – көртышқандар тұқымдасының көртышқан туысына жататын жәндікқоректі.
| Еуропа көртышқаны | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Амандық күйі | ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
| Talpa europaea Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||
 |
Дене пішіні – жұмыр, егеуқұйрыққа ұқсайды. Көзі көшкентай, жақсы көрмейді, соқырға тән. Сыртқы құлағы жоқ, жақсы естімейді. Құйрығы – қысқа, қылшығы – селдір.
Аталығының денесінің ұзындығы – 22 см-дей, салмағы 400 г. тартады. Аналығы одан кішілеу. Үлпілдек жүні қысқа, бірақ қалың. Қошқыл-сұр түсті барқыт матадай жылтырап тұрады.
Еуропалық көртышқан шөптесінді дала мен ормандарда кездеседі. Борпылдақ топырақты жұмсақ жерді ұнатады. Ондай жерде шұбалшын көп болады. Олардың інінің тереңдігі 71 см-ге дейін жетеді.
Көртышқандардың 29 түрі бар. Олардың бәрі жер астында тіршілік етуге бейімделген.
Аяқтары – қысқа, бірақ табандары күрек тәрізді жалпақ. Саусақтары – жуан, «алтыншы саусақ» тәрізді сүйекті өскіні болады. Алдыңғы аяқтары қазуға бейім, күрек сияқты сыртқа қарап тұрады.
Күндіз де, түнде де белсенді. Тынбай жер қазып, қорек іздейді.
Шұбалшынмен, кесірткелер және жыландармен, түрлі жәндіктер мен олардың дернәсілдерімен, ұсақ омыртқалыларымен (тышқан, бақа, кесірткемен) қоректенеді.
Сәуір мен маусым айларының аралығында балалайды. Ұрғашы көртышқан балаларына арнап бөлек ін қазады. Дүниеге қызыл шақалақ боп келетін күшіктер анасының сүтін еміп, тез жетіледі. 14 күннен кейін індерін тастап, өз бетімен өмір сүре бастайды.[2]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Amori, G., Hutterer, R., Mitsain, G., Yigit, N., Kryštufek, B. & Palomo, L.J. Talpa europaea. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.1. International Union for Conservation of Nature (2008).
- ↑ Ж 27 ЖАНУАРЛАР. - Алматы: «Аруна» баспасы. - 208 бет. - Сер.: «1100 қызықты дерек».