Жанжабіл (дәмдеуіш)

Жанжабіл — Аптекалық жанжабілдің тамыр сабағынан жасалған дәмдеуіштер. Аспаздықта және медицинада қолданылады.

Түрлері

Дайындау тәсіліне байланысты Жанжабілдің 2 түрі айқындалады:

• ақ жанжабіл — сыртқы қалың қабатынан тазаланған тамыр сабақтары;
• қара жанжабіл — тазартып өнделмеген тамыр сабақтары.

Қара жанжабілдің иісі күштірек, дәмі ащылау болады.

Химиялық құрамы

Құрғақ тамыр сабақтарында:

• Эфирлік майлары 1,5—3 %,
• цингиберен терпені — 70 %-ға дейін,
• камфен, цинеол, бисаболен, борнеол, цитраль, линалоол терпендер - аз мөлшерде
• аскорбин қышқылы, тиамин, рибофлавин дәрумендері
• аминоқышқылдар

Дәмдеуіштің ащы дәмін гингерол терпені береді.

Қолдануы

Аспаздықта дәмдеуіш ретінде көбіне жанжабілдің сұр-сары ұнтағын қолданады. Кондитерлік тағамдарға, ішімдіктерге, консервілегенде хош иістенгіш ретінде пайдаланады. Азия елдерінде суши және роллдардың қасына жеке түрінде беріледі, жанжабілдің бұл түрі гари деп аталады.

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Медицинада жанжабіл тамыр сабағы (лат. Rhizoma Zingiberis) қабынуға қарсы дәрі ретінде ауыз қуысын, тамықты шаю үшін қолданады. Шикізаттан тұнбалар, тұндырмалар жасалады.