Жас ерекшіліктеріне байланысты кезеңге бөлу

Жас ерекшіліктеріне байланысты кезеңге бөлу — адамның жасына сәйкес даму заңдылықтарына байланысты өмірін кезеңдерге бөлу. Адамның жас кезеңдерінің мазмұны белгілі физикалық, психофизиологиялық, психологиялық, әлеуметтік өлшемдермен белгіленеді. Бұлар арнайы жүргізілген зерттеулер нәтижесінде дәлелденген. Мәселен, жас мөлшерінің деңгейі, басында әрекет, ойын, оқу, еңбек т.б. түріне байланысты келесі теориялар бар.

Эльконинның концепциясы

Даниил Борисович Эльконин адам өмірін мынадай кезеңдерге бөлінеді:

Балалық шақ 0-18 жас аралығы.

• нәрестелік немесе бал бөбектік жас – 1 жасқа дейін;
• бөбектік жас - 1 жастан 3 жасқа дейін;
• мектеп жасына дейінгі кезең - 3 жастан 6 (7) жасқа дейін;
• төменгі сынып жасындағы балалар – 7 жастан 10-11 жас аралығы;
• жасөспірім – 13-16 жас;
• балаң жас 16-18 жасқа дейін.

Жастық кезең - 18-21 жас арасы. Оның өзі екіге бөлінеді:

• алғашқы жастық (18-21);
• ортаңғы жастық (21-25);

Кемелдену жасы (25-60);

Егде жас (60-70);

Қарттық, кәрілік жас (70-тен әрмен қарай)..

Лев Семенович Выготскийдің кезеңдерге бөлуі

- нәрестелік дағдарыс (2 айға дейін);

- сәбилік жас (1 жасқа дейін);

- бір жас дағдарысы;

- ерте балалық (1-3жас);

- үш жас дағдарысы;

- мектепке дейінгі шақ (3-7жас);

- жеті жас дағдарысы;

- мектеп жасы (7-13жас);

- он үш жас дағдарысы;

- пубертатты жас (13-17 жас);

- он жеті жас дағдарысы;