Жақашұлы Сәдуақас

Жақашұлы Сәдуақас [1888, Сырдария губерния Түркістан бекінісі 24-а. (қазіргі Отырар ауданы Отырар ауылы ) – 1951] – ақын. Молда Мұса, Айтбай Белгібайұлы секілді ақындардан өнеге алып, өлең-жырлар жаза бастайды. Оның туындыларының көпшілігі кезінде баспа жүзін көрмеген. Жарияланған шығармаларының ішінде аудандық «Социалистік Шәуілдір» газетінде жарық көрген «Құттықтау» (1936), «Оңтүстік Қазақстан», Түркістан ауданы «Қызыл Түркістан» газеттерінде басылған «Құмкөл серіктігі» аталатын өлеңдері Жасынан Оспан қажы, Дәуренбек және Өскенбай секілді молдалардан сауат ашып, ескіше араб әріптерімен жазылған кітаптарды оқыған. 1930 жылдары латын әліпбиінде сауатын ашады. Тақырыптық жағынан Сәдуақас шығармалары 1930 жылдардағы қазақ ақындарының өлеңдерімен бағыттас, үндес келеді. Ол алдыңғы қатарлы қазақ ақындарының көркемдік ерекшеліктерінен үйрене отырып, оларға еліктеп көптеген шығармаларын жазды. Сөз қолданысында, бейнелеу құралдарында Сәдуақастың ешкімге ұқсамайтын өз өрнегі танылады. Ақын қолжазбалары жақын ағайындарының қолында ұзақ жылдар сақталып келген. Ол туған өлкесінің тарихына қатысты кейбір ескі әңгімелерді жырға қосып, өлеңге айналдырған: «Шәуілдір арығы», «Көктемір», «Мұң шағыну», «Қырманда», «Сөз бастау», «Сәлем хат», «Жолда», «Қазақстанның 15 жылдығын құттықтау», «Шәуілдір қонысы», «Қазақ батыры келген күн», «Колхоз өмірінен жыр». Ал, тарихи аңыздар мен шежіре-жырларға құрылған шығармалары мыналар: «Бастабай ақынмен айтысы», «Беташар», «Қазақ халқының қысқаша шежіресі», «Оңтүстік Қазақстанның өткен өмір тарихы» секілді өлеңдері сақталған.

Сілтемелер

"Оңтүстік Қазақстан Энциклопедиясы"