Желкенді кеме
Желкенді кеме — жел энергиясымен қозғалатын кеме. Жел қысымы діңгектерге керілген желкенмен қабылданып, кеменің корпусына беріледі. Желкенді кемеге 1-ден 7-ге дейін діңгек орнатылып, оларға әр түрлі желкендер керіледі. Желкенді кемелер онда орнатылған діңгектер санымен және желкен жабдықтарының түрлері бойынша ажыратылады. Тік желкенді кемеге корабль (кеме), барк және бриг жатады. Қиғаш желкенді кемеге 2 діңгекті шхуна, кэч, иол, ал жалғыз діңгектіге — тендер, шлюп, т.б. жатады. Баркентина, бригантина Желкенді кемелер аралас желкенді кеме тобына жатады. Желкенді кеме алғаш рет бұдан 5–6 мың жыл бұрын Мысырда және Месопотамияда пайда болып, кейінірек Қытайда, Шығыс Азияда, Океанияда және Оңтүстік Америкада дами бастады. 19-шы ғасырдың орта кезінде жылдам жүзетін мұхиттық желкенді кеме — клипер жасалды. Кейбір желкенді кеменің жылдамдығы 39 км/сағ-қа жетіп, 1000 тоннаға дейін жүк көтерді. Бу машинасының шығуы желкенді кемені бу кемесімен алмастыруға мәжбүр етті. Содан бастап олар көп пайдаланбайтын болды. Қазіргі кезде желкенді кеме спорттық, оқып-үйрену, т.б. мақсаттарда пайдаланылады. Соңғы кезде жанармай бағасының өсуіне және қоршаған ортаны қорғау талаптарына байланысты желкенді кемелердің жаңа жобалары жасалып, бірқатар коммерциялық желкенді кемелер жасалынды. [1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақ энциклопедиясы,3 том
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |