Жемсау (іngluvіes) — көптеген омыртқасыз жануарлар (моллюскілер, құрттар, жәндіктер) мен құстардың (тауықтар, көгершіндер, тотықұстар, т.б.) өңешінің кеңейген жері. Жемсау жануарлардың жемін уақытша сақтау, аздап қорыту, кейде өңдеу қызметін атқарады. Құстардың жемсауы бұғана сүйегінің үстінде орналасады. Жемсаудың ішкі беті көп қабатты жалпақ эпителий клеткаларымен астарланған. Кілегей қабықтың дәнекер қабатындағы ішкі секреция бездері ферментсіз шырыш бөледі. Жемсауда қоректік заттар азық пен сілекей құрамындағы және микроорганизмдер бөлген ферменттердің әсерінен қорытылады. Мыс., бал арасының жемсауында сілекей безі ферментінің әсерінен гүл шырынынан бал түзіледі. Жыртқыш құстардың жемсауында жемнің қорытылмаған қалдықтары (сүйек, жүн, қауырсын, т.б.) жиналады, бұларды олар құсып тастайды. Кептер балапан шығарған кезінде жемсауының эпителий клеткасы қалыңдап, майланып, ішкі секреция бездерінен бөлінген арнайы заттармен жем араласып, ақшыл сұйық зат (жемсау сүті) түзіледі, олармен балапандарын қоректендіреді. Шөлді жерлерді мекендейтін бұлдырықтар жемсауымен балапандарына су тасиды. [1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ энциклопедиясы