Жол төсемесіавтомобильдердің жолдың үстімен жыл бойы үздіксіз қозғалысын қамтамасыз ету үшін грунт үстіне салынатын көп қабатты төсеме. Қазіргі кездегі автомобиль жолдарының жол төсемесі үш не одан да көп қабаттан тұрады. Олар түрлі материалдардан (асфальт-бетондар, өңделген және өңделмеген шағыл және қиыршық тастар, қождар, түрлі құмтас қоспалары, өндіріс қалдықтары, т.б.) салынады. Жол төсемесінің басты қабаттары – жамылғы және негіз болып бөлінеді. Жамылғы – жол төсемесінің ең беткі қабаты. Жамылғы берік, ұсақ кедір-бұдырлы (автомобиль дөңгелегімен үйкелісті қамтамасыз ету үшін), бірақ тегіс болуы керек. Ол, сондай-ақ, жоғары температурада пластикалық деформаланбайтын, жарылмайтын, барынша су өткізбейтін болуы қажет. Жамылғының құрамына кейде қосымша қабаттар кіреді. Мысалы, қорғаныс қабаты, тозу қабаты, т.б. Негіз – жол төсемесінің берік бөлігі. Негіз өз алдына бірнеше қабаттан тұруы мүмкін. Оның біртұтас қабаттары созылмайтын, байланыспаған қабаттары ығыспайтын болып келеді. Негіздің жоғарғы қабаттарын төменгі қабатындағылармен салыстырғанда беріктігі жоғары материалдардан салады. Ол материалдар аязға төзімді, су өткізбейтін болуы керек. Негіздің қосымша қабаттары – табиғи-климаттық және топырақтық-гидрологиялық жағдайлары қолайсыз жол бөліктеріндегі негіз бен грунт арасында орналастырылады. Негіздің қосымша қабаттары негіз және жамылғымен бірге жол құрылымының аязға төзімділігін, тез құрғауын қамтамасыз етіп, жол төсемесіне жұмсалатын қымбат материалдарды үнемдеуге мүмкіндік береді.[1]

Сілтеме өңдеу

  1. Қазақ энциклопедиясы, 4 том;