Жоңышқа жапырағының бізтұмсығы

Жоңышқа жапырағының бізтұмсығы, фитономус (Phytonomus varіabіlіs) – қатты қанаттылар отрядының бізтұмсықтылар тұқымдасына жататын қоңыз. Жоңышқа өсіретін жердің бәрінде кездеседі. Ұзындығы 4 – 6 мм, сұр қоңыр түсті. Дернәсілдерінің ұзындығы 8 мм-ге жетеді. Көктемде қоңыздар жаңадан өсіп келе жатқан жоңышқаның жапырағымен қоректенеді. Ұрғашысы жоңышқаның сабағын кеміріп кішкене қуыс жасайды да, жұмыртқаларын топтап сонда салады. Өсімталдығы өте жоғары; әрбір қоңыз 300 – 2500-ге дейін жұмыртқа салады. Жұмыртқадан шыққан дернәсілдер жапырақ бүршіктерінің ішіне еніп, қоректенеді. Екі рет түлеген соң олар төбе бүршіктен шығып, ашық түрде қоректенеді. Жапырақтың жұмсақ тінін түгелдей жеп, жүйкелерін ғана қалдырады. Дамыған дернәсілдер жапырақ бетіне піллә жасап, соның ішінде қуыршаққа айналады. Жас қоңыздары жаздың бас кезінде біраз уақыт жапырақтармен қоректенеді. Содан соң ыстық басталысымен топырақтың беткі қабатына еніп, жазғы ұйқыға кетеді. Жоңышқа жапырағының бізтұмсығы, негізінен, екінші және үшінші жылғы жоңышқалықтың бірінші орымын қатты зақымдайды. Күресу шаралары: жоңышқалықты ерте көктемде тырмалап, қоңыздар мен дернәсілдер ашық қоректенуге шыққан кезде арнаулы дәрмектер бүрку қажет.[1]

Жоңышқа жапырағының бізтұмсығы

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Буынаяқтылар
Табы: Жәндіктер
Сабы: Қатты қанаттылар‎
Тұқымдасы: Curculionidae
Кіші тұқымдасы: Entiminae
Тайпасы: Hyperini
Тегі: Hypera
Түрі: H. postica
Екі-есімді атауы
Hypera postica
Gyllenhal, 1813
Синонимдері

Phytonomus variabilis

Дереккөздер

өңдеу
  1. "Қазақ Энциклопедиясы"