Жылан артезиан алабы

Жылан артезиан алабы– Солтүстік Арал маңы құрылымдар жүйесіне кіретін Жылан мегасинклиналінде орналасқан. Қызылорда облысы Арал ауданы жерінде. 1940 жылы анықталды. Ұзындығы 230 км-ге, ені 60 км-ге дейін жетеді. Арынды су палеоген мен бор шөгінділеріндегі құм қабаттарында. Бұл құмдардың жиынтық қалыңдығы палеогенде 5 – 10 м-ден 75 – 125 м-ге дейін, жоғарғы борда 30 – 50 м, альб-сеноман горизонттарында 30 м-ге дейінгі шамада. Жер асты суларының жатыс тереңдігі осы ретпен тиісінше 20 – 170, 50 – 400 және 60 – 600 м. Арал маңында бұрғыланған ұңғымалардан су өздігінен шығады және арын биіктігі 10 – 15 м-ге, шығымы тәулігіне 100 – 405 м3-ге дейін жетеді. Судың химиялық құрамы хлоридті-сульфатты натрийліден хлоридті натрийліге дейін ауытқиды. Тұщы және сәл тұзды (0,8 – 3 г/л) сулардың ғасырлық қоры 40 млрд. м3 шамасында, жыл сайын орны толатын қоры 30 млн. м3, жылына 100 млн. м3 суды пайдалануға болады. [1]

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том