Жылан таран (лат. Bistorta) – тарандар тұқымдасына жататын, көп жылдық, шөп тектес өсімдік.

Жылан таран
мықыр таран (Bistorta vivipara)
мықыр таран (Bistorta vivipara)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
Сабы: Caryophyllales
Тұқымдасы: Polygonaceae
Кіші тұқымдасы: Polygonoideae
Тегі: Bistorta
L.
түрлері

50 түрі белгілі

Сипаты өңдеу

 
  • Биіктігі 1 метрге жуық.
  • Тамыры жуан, жылан тәрізді, өсімдіктің толып жатқан қосымша тамырлары бар. Тамырынан бұтақтары жоқ жалаң 1-2 түзу сабақ өсіп шығады.
  • Сабақтары ұзын, биік, көптеген отырмалы ұзынша жапырақтары бар.
  • Тамырдан өсіп шыққан жапырақтары ірі, сопақша келген. Жоғарғы жағындағы жапырақтарының сағақтары қосымша жапырақшалармен бірігіп, түтікке айналған.
  • Гүлдері қызыл түсті, сабақтарының ұшында ұзындығы 6 сантиметрлік масақ жасап шоғырланып тұрады. Гүлдерінің аңқыған иісі бар. Мамыр-маусым айларында гүлдейді.
  • Жемісі - қара қоңыр түсті үш жылтыр жаңғақша.
  • Жылан таран шабындықтарды, батпақты жерлерде, шөптердің арасында, орман шетіндегі алаңдарда өседі.

Емдік қасиеті өңдеу

Құрамында 25% -ке жуық илік заттар, дәрумендер, А провитамині бар.
Жылан тараннан жасалынған дәрілерді ішек қабынғанда емдеу үшін, әсіресе тоқ ішектің ауруларына қарсы пайдаланады. Іш өткенде және жатырдан немесе асқазаннан қан кеткенде, өт және несеп жолдары қабынғанда, асқазан мен ұлтабарға жара түскенде қолданады.
Дене сыртындағы қанталап тұрған және іріңді жараларды емдеу үшін де пайдаланады.
Дәрілік мақсат үшін өсімдіктің тамырын тамыз-қазан айларында қазып алып, жуып тазалайды. Оны сабағы мен қосымша тамырынан, жапырақтарынан пышақпен ажыратып, 10 сантиметрлік бөліктерге бөліп, кептіріп алады.[1]

Тағы қараңыз өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.