Дәрілік өсімдіктер

Дәрілік өсімдіктер (лат. plantae medicinalis), шипалы өсімдіктер – медицинада және мал дәрігерлігінде емдеу және аурудың алдын алу мақсатында қолданылатын өсімдіктер. Дәрілік өсімдіктердің емдік қасиеті олардың құрамында стероид, тритерпен, алкалоид пен гликозидтердің, витаминдердің, эфир майлары мен тұтқыр заттар сияқты түрлі химиялық қосылыстардың болуына байланысты. Қазақстанда өсетін алты мыңнан астам өсімдік түрінің бес жүздей түрі дәрілік өсімдіктерге жатады.Дәрілерді дайындау үшін шикізат ретінде пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер бөлек іріктеледі.Дәріні көбінесе жабайы өсімдіктерден алады .

Дәрілік өсімдіктер кептірілген шөп, тұнба, қайнатынды, шай, ұнтақ, т.б. түрінде қолданылады. Дәрілерді дайындау үшін шикізат ретінде пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер бөлек іріктеледі. Дәріні, көбінесе, жабайы өсімдіктерден алады. Көптеген өсімдіктердің емдік қасиеттері бар. Оларды дәрілік өсімдіктер дейді. Осы заманғы кейбір ең таңдаулы дәрілер жабайы шөптерден жасалған.

Соған қарамастан адамдар пайдаланып жүрген дәрілік шөптердің бәрі бірдей медициналық тұрғыдан өз бағасын алған жоқ, ал ондай шөп қолында барлар кебіне оны қате пайдаланады. Өз өлкеңіздегі осындай шөптерді зерттеуге тырысыңыз және қайсысының емдік қасиеті бар екенін анықтаңыз.

Кейбір дәрілік шөптер, егер оларды ұсынылғанынан артық мөлшерде қабылдаған жағдайда, өте улы келеді. Бұл орайда, осы заманғы дәрілер әлдеқайда қауіпсіз, себебі олардың мөлшерін оңай анықтауға болады.

Қазақстанда өсетін дәрілік өсімдіктер

Қазақстанда өсетін алты мыңнан астам өсімдік түрінің бес жүздей түрі дәрілік өсімдіктерге жатады:

• Айыр;
• Алоэ;
• Аралия;
• Арша;
• Асқабақ;
• Ақшайыр;
• Аюқұлақ;
• Бақалақ;
• Бәрпі;
• Валериана;
• Дәрмене;
• Дермене;
• Диоcкорея;
• Долана;
• Жалбыз;
• Жалбызтікен;
• Жалынгүл;
• Женьшень;
• Жерқонақ;
• Жолжелкен;
• Жөке;
• Жуа;
• Жусан;
• Жүгері;
• Итбүлдірген;
• Итжидек;
• Итжүзім;
• Итмұрын;
• Итошаған;
• Көкшегүл;
• Қаражоңышқа;
• Қалақай;
• Қаражидек;
• Қасқыржидек;
• Қырықбуын;
• Қырыққұлақ;
• Қыша;
• Лапыз;
• Ламинария;
• Левзея;
• Меруертгүл;
• Мия;
• Наперстянка;
• Ойраншөп;
• Олеандр;
• Өгейшөп;
• Раувольфия;
• Рауғаш;
• Сарыағаш;
• Секуринега;
• Сенна;
• Скумпия;
• Таңқурай;
• Томағашөп;
• Шай;
• Шайқурай;
• Шалфей;
• Шәңкіш;
• Шөпшай;
• Шытыр;
• Эвкалипт;
• Элеутерококк т.б.