Өгейшөп
Өгейшөп (лат. Tussilago) — астралылар тұқымдасына жататын көпжылдық шөптесін өсімдік. Қазақстанның барлық жерінде кездеседі. Өзен жағалауында, жыра ішінде, тау баурайында, саз топырақты жерде өсетін 1 түрі – кәдімгі өгейшөп (Tussіlago farfara) бар.
Өгейшөп | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Екі-есімді атауы | ||||||||||||||||||||
Tussilago farfara Карл Линней |
Оның биіктігі 20 – 100 см. Сабағы өрлеп өседі. Жапырақтары ірі, қабыршақ тәрізді, қоңыр-күрең түсті, сабаққа кезектесіп орналасады. Сарғылт түсті гүлі қос жынысты, жеке-жеке сабақтың ұшында жетіледі, жапырағынан бұрын пайда болады.
Гүлшоғы – себет. Наурыз – сәуірде гүлдеп, мамыр – маусым айларында жеміс салады. Жемісі – дәнек. Өгейшөптің жапырағының құрамында глюкозид, эфир майы, инулин, илік заттар, аскорбин қышқылы болады. Халық медицинасында өгейшөпті Гиппократ пен Авиценна заманынан бері қолданып келеді. Оны қолқа демікпесін, созылмалы бронхитті, ларингитті, жоғары тыныс жолдарының қабынуын емдеуге пайдаланады. Тұнбасын жөтелді басу үшін ішеді. Гүлінен ара бал жинайды.[1]
Пайдасы
өңдеуӨгейшөптің жапырақтары тер шығарады, қабынуға қарсы әсер етеді, қақырық түсіреді. Осыған байланысты онымен асқазанның, ішектің, бүйректің, қуықтың қабынуын емдейді. Сонымен бірге өгейшөптің жапырақтары жоғарғы тыныс жолдары мен өкпе қабынуына, бронх демікпесіне, тамақ бездерінің ауруына шипа. Халық медицинасында өгейшөпті шеменді, туберкулезді, безгекті емдеуге, өт айдауға, тер шығаруға пайдаланады. Өсімдіктің жас жапырағымен дене сыртындағы іріңді жараларды, ісіктерді емдейді. Кейбір ғалымдар өгейшөптің жапырағын гипертония, атеросклероз ауруларын емдеуге қолданып келеді.
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақ энциклопедиясы, 7том