Жылулық қалдықтар

Жылулық қалдықтар (Тепловые отходы) — адамзаттың шаруашылық әрекеті нәтижесінде пайда болатын, айнала қоршаған ортаға тарайтын жылулық. Жылулықтың қомақты бөлігі энергия өндіру, химиялық процестер, суыту процестері кезінде бөлінеді. ірі қалаларда және өндіріс орталықтарында жылулық қалдықтардың атмосфераға таралуы ауаның жылдық орташа температурасының кейбір жекеленген пункттерде 1°С-қа дейін көтеруге алып келді. Нәтижесінде, қаланың орталығының температурасы оның шет аймақтарына қарағанда белгілі дәрежеде жоғары болып, қалалық жылулық аралын туғызады. Оқшауланған аймақтарда жылулықтың артуы жылу электр станциялары мен өндірістік кәсіпорындардың күшті жылу шығаруларымен байланысты болады. Мұндағы ауа температурасының артуы мен ылғалдануы тұманның, аймақтық бұлттың және жергілікті жауын-шашынның пайда болуына апарып соқтырады. Өзен суларын электр станцияларына, оның ішінде атом электр станцияларын салқындатуға апарып соқтырады, себебі олардан шыққан сулар температураны көтеріп жібереді. Әдетте, суыту агрегаттары өзінен шыққан судың температурасын 8—10°С-қа дейін көтереді. Жазғы уақытта мұндай сулар суқойманың температурасын 30°С-қа дейін жоғарылатады. Мұндай температурада көптеген су организмдері өзінің өсуін, азықтануын және кобеюін тоқтатады. 27°С-та суқоймадағы организмдердің жұтаңдануы басталады. Температураның 25—26"С-қа дейін көтерілуі барлық организмдердің көбеюіне жағдай жасайды да, нәтижесінде судың жаппай гүлденуі және гидротехникалық имараттарды балдырлардың қаптауы басталады, кальцийлік тепетеңдік бұзылады, судағы оттек мөлшері азаяды, ол кейде тіршілік ету деңгейінен де (3 мг/л) төмендеп кетеді, сөйтіп балықтардың қырылуына әкеп соқтырады. Осылайша жылулық қалдықтар эвтрофтануеа соқтырады, ал оның жанама салдары көптеген уытты ластағыштардың күшеюіне алып келеді.