Жырық

Қысқаша мәлімет

ЖЫРЫҚ – іштен туа бітетін ерін және таңдай кемістіктері. Бұл әр түрлі себептерден (физ., хим., биол., т.б.) пайда болады: физикалық себеп – сыртқы ортаның қолайсыз жағдайлары. Қоршаған ортада радиациялық сәулелер деңгейінің жоғары болуынан, жергілікті тұрғындардың денсаулығы нашарлап, организмнің ішкі органдарының (жыныс бездерінің) қызметі бұзылады; химиялық себеп – ауадағы қышқыл, тұз, сілті, ауыр элементтердің, улы заттардың деңгейі жоғарылап, оттегінің құрамы азайып, адам организмінің зат алмасу процесі нашарлайды, бұл жағдай жыныс клеткаларының дұрыс қалыптасуына кедергі келтіреді; биологиялық себепте тамақ құрамындағы қажетті заттардың (белок, көмірсу, витамин, т.б.) жеткіліксіз болуынан организмде зат алмасу процесі бұзылады. Ж-тың ең жиі кездесетін формалары – жоғ. ерін Ж-ғы мен таңдай Ж-ғы. Жоғарғы ерін Ж-ғы – ұрықтың дамуы кезінде жоғ. еріннің екі жағы ортаңғы бөлігімен бірікпеуінен болады. Ерін Ж-ғы жасырын (көрінбейтін), жартылай, толық, бір жақты, екі жақты, симметриялы, симметриялы емес болып бөлінеді. Ерін Ж-ғы баланың бет әлпетін бұзады, нәресте дұрыс еме алмайды. Сондай-ақ, тамақ жегенде оның түйіршіктері өкпеге, кеңірдекке өтіп, оны қабындыруы, ас қорыту, есту жүйелерінің қызметі мен иммунитетінің төмендеуі, бала жүдеп, психикалық ауруларға шалдығуы мүмкін. Ерін Ж-ғын баланың алғашқы айларында не бір жасқа дейін операция жасап емдеуге болады. Бұны хейлопластика деп атайды. Таңдай Ж-ғы – алғашқы 1 – 2 айда ұрықтың зат алмасуы бұзылуынан немесе ананың жүкті кезінде жұқпалы аурулармен науқастануынан пайда болады. Таңдай Ж-ғы: жасырын, жартылай, толық, бір немесе екі жақты болып бөлінеді. Таңдай сүйектерінің бұлшық еттері бірікпеуінен болатын таңдай Ж-ғы бала туысымен-ақ байқалады. Нәрестені емізгенде, емшек сүтіне шашалып, сүт мұрнынан шығады. Таңдайы жырық баланы тамақтандыру өте қиын болады. Тілі шыққанда бала дұрыс сөйлей алмайтын болады. Кейде тыныс жолдары ауруына шалдығуы мүмкін. Бұл ауру тұқым қуалайды. Таңдай Ж-ғын жабу үшін балаға пластикалық операция 1 – 6 жас кезінде жасалады. Операциядан кейін бала сөзінің дұрысталуы үшін, маман дәрігердің (логопед) бақылауында болады. Бала сөзінің қалпына келуі – операцияның дұрыс өтуіне және логопедиялық жаттығуға байланысты. Ауруды дер кезінде анықтап, емделетін болса, бала мектепке барғанда өз құрбыларынан ешқандай кемістігі білінбейді.