Жүректе көп қазына бар, бәрі жақсы...

«Жүректе көп қазына бар, бәрі жақсы...» - Я. Полонский өлеңінің 1899 жылы Абай еркін аударған нұсқасы. Бұл өлең алғашқы жинақтар мен қолжазбаларда М. Ю. Лермонтовтан аударылған деп көрсетіліп келді. Шынында өлең Лермонтовтың 1891 жылғы бір жинағында жаңылыс басылған. Өлеңнің Я. Полонскийден аударма екендігін абайтанушы 3. Ахметов анықтады. Өлең орысшасында да, Абайда да алты шумақ, 24жол. Бірақ орысша нұсқада З- шумақпен б-шумақ түгелдей бірін-бірі қайталайды. Ал Абай болса, өлеңнің соңында алдыңғы шумақты қайталамай, «адам тағдырға көнбек» деген ойды басқаша айтып, нақтылай тұскен. Бірақ, әрине, одан өлеңдегі мұңды сарын кемімейді. Сонымен бірге Абай өмірге құштарлық идеясын да күшейте тұскен. Жүректегі көз - қазына деген ұғымды Абай өлеңінің басында жылылық пен достық деп айқындай тұседі. Орысша түпнұсқаның басты сарынын Абай өте шебер және бұлжытпай жеткізгенін мына екі шумақтан көруге болады:

«Жан шөлдер өзіңдеймен танысқанша,
Бірінен бірі үлесіп алысқанша.
Құмарланар, сүйісер жүрек тауып,
Қыйтықсыз қызықпенен бас қосқанша...
Жүрегін пайдасы үшін жұрт ұсатпақ.
Кірмен өлшеп базарға ұстап сатпақ.
Оны сатып, ол кімді уатады?
Оның өзін тағы да кім уатпақ?

Бүл жолдарды Полонскийдің:

«И жаждет душа поделиться
В избытке с другой душой
И сердцу влюбленному биться
Привольно в груди молодой...
И сердцу богатства я взвешу,
На рынок пойду их менять.
Кого же я этим утешу?
 Что будет меня утешать?..

-

деген шумақтарымен салыстырсақ, аударма дәлдігін ап-анық көре аламыз. Өлең 11 буынды қара өлең ұйқасымен жазылған. Алғаш 1909ж. Санкт.- Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны Ибраһим Құнанбайүғылының өлеңі» атты жинақта жарияланды. Басылымдарында аздаған текстологиялық өзгерістер кездеседі. 1909, 1954 жылғы басылымдарда 2-шумақтың 4-жолы «Қыйтықсыз қызықпенен бас қосқанша» делінсе, басқа басылымдарда бұл жол «Қытықсыз қызықпенен бас қосқанша» болып алынған. Ал 1939, 1945, 1954 жылғы басылымдарда соңғы шумақтың 1-жолы «Жұрт айтқан сол ант мезгіл келсе керек» болса, 1957, 1977 жылғы жинақтарда бұл жол Мүрсейіт қолжазбалары мен 1909жылғы басылым негізінде «Жұрт айтқан сол ант мезгіл келсең керек» деп берілген.