Жұмсақ күш — бұл жалпы ішкі өнім (ЖІӨ), қаланың инфрақұрылымы сияқты тұрақты күшпен (немесе қатты күш) салыстырмалы түрде айтылатын ұғым, ол бір мемлекеттің мәдениет, құндылық, әлеуметтік жүйе сияқты өзіндік дамуына әсер ететін факторларды меңзейді. Жұмсақ күш ұғымын ең алғаш Гарвард университетінің профессоры Джозеф Ни (Joseph Nye) алға тартқан және сол кезден бастап «жұмсақ күшті» зерттеу және қолдану үрдісі басталған.

Джозеф Ни жұмсақ күш ұғымын 1990 жылы «The Changing Nature of American Power» атты кітабында тұңғыш рет қолданған.

Жұмсақ күш – барлық материялдық емес факторлардан тұратын күш. Ұлттық жұмсақ күш: жеке тұлғаның жұмсақ күші, кәсіпорынның жұмсақ күші және жергілікті орынның жұмсақ күші деп бөлінеді. Ал кәсіпорынның жұмсақ күш жүйесін: ұжымдық жұмсақ күш жүйесі, жетістік жүйесі, орындау жүйесі, маркетинг жүйесі, өсу жүйесі және көшбасшылық жүйесі (драйвер жүйесі) деп бөлуге болады.

Түсінігі

өңдеу

Жұмсақ күш дегеніміз бір мемлекеттің басқа елдерді өз мақсатына еліктіру және иландыру арқылы өзінің қалаған нәрсесіне қол жеткізу мүмкіндігі (қабілеті).Ол саяси құндылық (бір мемлекет өз елінде және шетелде осы құндылықты жүзеге асыруға ұмтылған кезде), мәдениет (шет мемлекетті қызықтыра алатын жерлерде әсер ете алады) және сыртқы саясат (саясат заңды және моральдық беделді болып саналған кезде) болып бөлінеді.

Шектері

өңдеу

Өлшеу

өңдеу

Жұмсақ күш туралы академиялық дебаттар

өңдеу

Мысалдары

өңдеу

Жұмсақ күштің негізін мәдени және саяси құндылықтар құрайды. Олар басқаларды тартып, басқа адамдарға «сіз нені қаласаңыз, соны қалатқызады» [1].

Саяси құндылықтар:

  • демократиялық сайлаулар, көппартиялық құрылым
  • адам құқықтары
  • еркіндік
  • қайырымдылық

Мәдени құндылықтар:

  • музыка
  • фильмдер
  • әдебиет

Тұтынушылардың таңдауы:

  • джинсы, сәнді киім
  • инновациялық техника және технологиялар (Microsoft, Apple)

Дереккөздер

өңдеу
  1. Soft Power: The Means to Success in World Politics pp31