Жәпек Түктіқұртұлы,Тоқтығұрұлы

Жәпек Түктіқұртұлы,Тоқтығұрұлы (18 ғасырдың басы)- Жетісу өлкесін Жоңғар басқыншыларынан азат етуге қатысқан батыр, Шапырашты руының ту ұстаушысы. Халықтық шежіре деректері бойынша осы рудың Есқожа аталығынан шыққан Қарасай батырдың баласы Түрікпеннің немересі. Оның ерлігі Бұқар жыраудың "Қалданменен ұрысып..." деген толғауында, 1928 жылы Ұзынағаш стансасының тұрғыны Үмбет Дәулетбаевтан жазып алынған "Қарасай батыр" дастанында мадақталған. Сүйінбай ақын да:"Ұрпағы Қарасайдың Дәулет, Қаумен, Алысқан қан ағызып талай жаумен, Қайратына Жәпектің Жау шыдамай, Қашыпты Қытай асып Алатаудан" деп жырлаған. Жәпек батырдың қару-жарақтары (айбалта, шиті мылтық,садақ) мен сауыт-сайманы, күдері шалбары 20 ғасырдың басына дейін сақталған. 1913 жылы Верный қаласында Романовтар әулетінің патшалық құрғанына 300 жыл толу құрметіне ұйымдастырылған Жетісу облыстық көрмесінде Жамбыл ақынның жақын серігі -ақын, әрі палуан Шапырашты-Екей Мақыш Райымбекұлы Жәпектің жаужарағын киіп, театрландырған көрініске қатысқан, суретке түскен.

Дереккөздер

өңдеу
  • Жетісу энциклопедия «Арыс» баспасы Алматы 2004