ЗеяАмур алабындағы өзен. Ресей Федерациясының Амур облысында орналасқан. Бастауын Становой жотасының оңтүстік беткейінен алады. Амурға Благовещенск қаласының тұсында құяды. Ұзындығы 1242 км, су жиналатын алабы 233 мың км². Селемджи өзенінің құйылысына дейінгі жоғарғы ағысы нағыз тау өзені сипатында: тар және терең аңғарды бойлап ағады. Зея – Бурея жазығы шегінде аңғары кеңейіп, бірнеше террасалардан тұрады. Жайылмасы көп жерінде батпақталған. Тукурингра жотасын қиып өтетін жерінде аңғары қайтадан тарылып, жайылмасы жоғалады. Өзен сарқырамалардан құлап, буырқанып ағады (“Зея қақпасы”). Негізінен жаңбыр суымен толығады. Еріген қар суы мен жер асты суының үлесі аз. Суы сәуірдің соңынан қазанға дейін тасиды. Қарашаның басында қатып, мамырдың басында мұзы түседі. Орташа су ағыны сағасында 1900 м3/с. “Зея қақпасы” тұсында СЭС салынған. СЭС-тің бөгені кеме қатынасын жақсартады және жазда жиі қайталанатын тасқын суды реттейді, 280 мың га құнарлы жерді игеруге мүмкіндік береді.[1]

A.
Зея.

Дереккөздер өңдеу

  1. "Қазақ Энциклопедиясы",4 том 3 бөлім