Императивтік норма

Императивтік норма – заңмен белгіленген және құқық субъектісі үшін міндетті болып табылатын құқық нормасы.

Императивтік нормада іске асырылуы барысында өзгертуге болмайтын ережелер, яки бас тартуға жол берілмейтін өктем тапсырмалар баяндалады. Мысалы, Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің бірқатар нормаларында шарт тараптары үшін міндетті мінез-құлық ережелері немесе шарт талаптары қарастырылған. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексі тек қана императивтік сипаттағы нормалардан құралған. Іс жүргізу заңнамалары, негізінен, императивтік сипатта болып келеді. Мысалы, Әкімшілік іс жүргізу кодексі, Азаматтық іс жүргізу кодексі, Қылмыстық іс жүргізу кодексі өктем тапсырма сипатында. Жыл сайынғы демалысты ақшалай өтеммен ауыстыруға болмайтыны атап көрсетілген еңбек құқығының нормасы да императивтік норманың мысалы бола алады.[1]

Сілтемелер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том