Индекстеу

Индекстеу, экономикада – өзара шарттар мен міндеттемелер бойынша төлемдердің баға индексімен ара қатынасы.

Индекстеу шарттың қолданылуы кезінде инфляциялық процестерден қорғау тәсілі болып табылады. Мұнда шарт пен келісімге қайсы бір базалық шама негізінде (еркін айырбасталымды валютаға‚ тұтыну бағасының индексіне‚ т.б. қатынасы бойынша) төлем (қарыз) сомасына түзету жасау туралы ескертпелер қосылады. Халықтың табысын инфляциядан қорғау тәсілі ретіндегі индекстеуде инфляцияның деңгейіне қарай ақшалай табысқа (жалақыға‚ құнды қағаздарға‚ салымдарға‚ басқа да қорлануларға) түзету жасалып отырады. Тұрақсыз экономикалық ахуал жағдайында мемлекет азаматтардың сатып алу қабілетін қолдау мақсатымен тауарлар мен қызметтер бағасының өсуін‚ ақша өлшемінің тауармен қамтамасыз етілуінің төмендеуін басшылыққа ала отырып, халықтың табысын қайта есептеуге міндетті. Әдетте, табыстың (салымның‚ т.б.) атаулы шамасын инфляция индексіне көбейту жолымен жүзеге асырылады. Табыс толық өтелмей‚ алынатын табыстың мөлшеріне қарай ішінара өтелуі мүмкін‚ мысалы‚ ең төмен жалақының ең алғашқы мөлшері толық‚ екінші мөлшері жартылай индекстеледі. Бұл ретте индекстеу мөлшерін саралау неғұрлым білікті (жалақысы жоғары) жұмыскерлер табысының белгілі бір бөлігі индекстелмейді‚ бірақ халықтың табысы ең төмен бөлігін‚ ең алдымен зейнеткерлерді‚ студенттерді‚ т.б. қорғауға мүмкіндік беріледі.