Интернет мұрағаты

	Интернет мұрағаты
URL	archive.org
Коммерциялық	емес
Ұраны	universal access to all knowledge
Авторы	Брюстер Кейл
Ашылған уақыты	24 қаңтар 1996 жыл
Қазіргі статусы	жұмыс істеп тұр
Айналымы	14 млн $

Интернет мұрағаты (ағылш. Internet Archive) — 1996 жылы Сан-Францискода Брюстер Кейл құрған коммерциялық емес ұйым. Мұрағат веб-парақшалардың, графикалық кескіндердің, бейне- және аудиожазбалардың және бағдарламалық қамтамалардың көшірмелерін жинайды. Мұрағат жалпыға жария интернет қауымы үшін өзіндегі деректер базасына тегін қол жетімділікті және жиналған материалдардың ұзақ мерзімге сақталуын қамтамасыз етеді. Мұрағаттың декларацияланған мақсаты интернет-технологиялар дәуіріндегі өркениеттің мәдени-тарихи құндылықтарын сақтау және электронды кітапхананы құру және қолдау болып табылады. 2012 жылдың қазан айындағы жай-күй бойынша Мұрағаттың өлшемі - 10 петабайт, 2016 жылдың қазанындағы мәлімет бойынша - 15 петабайт, 2019 жылдың наурызында - 45 петабайт. 2016 жыл тамызындағы жағдай бойынша веб-парақшалардың 502 млрд көшірмелері бар. Мұрағаттың сервері Сан-Францискода орналасқан, ал айнасы Амстердамдағы Александрия кітапханасында. 2007 жылдан бері Мұрағат кітапхана заңды мәртебесіне ие.^[1]

Тарихы

Мұрағатты 1996 жылы Брюстер Кейл жасап шықты.Бұл оның Alexa Internet компаниясының негізін қалаған уақытта болған еді. Дәл осы жылы қазан айында ұйым веб-парақшаларды мұрағаттауды және оларды сақтауды бастады. Сақталған сайт көшірмелері 2001 жылы WayBack Machine уеб-қызметі пайда болғанға дейін жалпыға жариялы болған жоқ. 1999 жылдың соңынан бастап Мұрағат уеб-мұрағат қызметінен бөлек, мәтін, бейнежазба, дыбыс жазбалары, бағдарламалық қамтамалар және кескіндерді сақтауды бастады.

Жобалары

Интернет мұрағатының бұғатталуы

Ресейде

2014 жылдың қазанында Роскомнадзор РФ аумағында "Ирак пен Леванта Ислам мемлекеті" экстремистік тобының "Звон мечей" бейнежазбасы үшін Интернет мұрағатының кейбір парақшаларын бұғаттады. Мұрағатта кейбір сілтемелер мен жеке материалдар ғана бұғатталып жүрген, кейін 2014 жылдың 24 қазанында осы сайт тыйым салынған сайттар реестрлер тізіміне доменнің өзі және оның IP-адресі де еніп, бұғатталды.^[2] ^[3] ^[4]

Қазақстанда

Интернет мұрағаты Қазақстан аумағында 2015 жылы бұғатталды.^[5]

Дереккөздер

[1] ttps://archive.org/iathreads/post-view.php?id=121377

[2] ttp://rkn.gov.ru/news/rsoc/news27794.htm Мұрағатталған 10 қаңтардың 2015 жылы.

[3] ttps://meduza.io/news/2014/10/25/roskomnadzor-vnes-arhiv-interneta-v-reestr-zapreschennyh-saytov

[4] ttps://www.rbc.ru/politics/25/06/2015/558bcf469a7947306cb90f34

[5] ttps://www.kazpravda.kz/en/news/technology/experts-explain-reason-for-websites-blocking-in-kazakhstan/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]