Капибара (Судоңыз) — әлемдегі ең ірі кеміргіш. Оның денесі қатты қылшықпен көмкерілген. Аяқтарында жүзетін жарғақтары бар. Соның көмегімен ол жақсы жүзеді әрі жақсы сүңгиді. Шөбі шүйгінді өзен жағалауларында қоныстанады. Су өсімдіктерімен қоректенеді. Әр еркегінің бірнеше әйелі болады. Аналықтары жылына үш рет екіден, төрттен бала табады. Торайларының көзі ашық, дамыған қалыпта тууы олардың қолға тез үйренуіне де көмектеседі. Олар мейрімді, момын келеді.[1]

Капибара

Амандық күйі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Animalia
Жамағаты: Chordata
Кіші жамағаты: Vertebrata
Табы: Mammalia
Сабы: Rodentia
Кіші сабы: Hystricomorpha
Тұқымдасы: Caviidae
Кіші тұқымдасы: Hydrochoerinae
Тегі: Hydrochoerus
Түрі: H. hydrochaeris
Екі-есімді атауы
Hydrochoerus hydrochaeris
(Linnaeus, 1766)
Капибаралардың тарау ареалы
Капибаралардың тарау ареалы

Сипаттама өңдеу

Капибараның ауыр, бөшке тәрізді денесі және қысқа басы бар, денесінің үстіңгі жағында қызыл-қоңыр жүні бар, астында сарғыш-қоңырға айналады. Денесінің ұзындығы - 107-134 см, ал бойы - 50-64 см, салмағы - 35-66 килограмды құрайды. Ересек капибаралардың ұзындығы 106-дан 134 см-ге дейін (3,48-ден 4,40 фут) дейін өседі, құрғақ жерлерде биіктігі 50-ден 62 см-ге дейін (20-24 дюйм) жетеді және әдетте салмағы 35-тен 66 кг-ға дейін (77-146 фунт), орташа есеппен Венесуэла лланосында 48,9 кг (108 фунт). Әйелдер еркектерге қарағанда сәл ауыр. Ең жоғары тіркелген салмақтар Бразилиядан келген жабайы әйел үшін 91 кг (201 фунт) және Уругвайдан келген жабайы еркек үшін 73,5 кг (162 фунт).[2]

Экология өңдеу

Олар Оңтүстік және Орталық Американың су жағалауларында, тропикалық аймақтарында мекендейді. Капибара Бразилия, Аргентина, Колумбия, Уругвай, Венесуэла, Перу, Гайана, Парагвай сияқты елдерде көптеп кездеседі. Өйткені осы аталған елдердің ауасы мен суы олар үшін қолайлы. Олар көлдер, өзендер, батпақтар, тоғандар және батпақтар сияқты су қоймаларының жанында, сондай-ақ су басқан саванналарда және тропикалық тропикалық ормандардағы өзендердің бойында тығыз орманды жерлерде тұрады. Олар керемет жүзгіштер және су астында бір уақытта бес минутқа дейін тыныстарын ұстай алады. Капибара мал шаруашылығында гүлденген. Олар тығыздығы жоғары популяцияларда орташа есеппен 10 га (25 акр) үй аумақтарында жүреді.[3]

Диета өңдеу

Капибара көбінесе Орталық және Оңтүстік Американың ірі су қоймаларының жанында өмір сүреді. Көбіне су астында және күндіз белсенді болады. Олардың жаулары көп, мысалы жылан, иттер, қолтырауын, ягуар және т.б. Олар 10-20 шақты болып өмір сүреді. Осындай топтарға бөлініп белгілі бір жерлерді басып отырады. Капибаралар жақсы жүзеді және сүңгиді. Осының арқасында олар су астындағы балдырлар мен өсімдіктермен қоректенеді. Капибар – шөпқоректілер, негізінен шөптер мен су өсімдіктерінде, сондай-ақ жемістер мен ағаштардың қабығында жайылады.[4] Олар өте селективті қоректендіргіштер және бір түрдің жапырақтарымен қоректенеді және оны қоршаған басқа түрлерді елемейді. Құрғақ маусымда олар көбірек өсімдіктерді жейді, өйткені өсімдіктер аз. Олар ылғалды маусымда шөп жесе, құрғақ маусымда көбірек қамысқа ауысуы керек. Жазда капибара жейтін өсімдіктер қыста қоректік құндылығын жоғалтады, сондықтан олар сол уақытта тұтынылмайды.[5]

Дереккөздер өңдеу

  1. Жануарлар әлемінің үлкен атласы,«Алматыкітап» баспасы. 2000 жыл ISBN 2078-6727
  2. What Is Capybara - A Complete Guide - What Is Capybara, https://whatiscapybara.com/, retrieved 15 February 2024 
  3. Capybara, https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Capybara&oldid=1199058708, retrieved 15 February 2024 
  4. Capybara Fact Sheet, 2024, https://www.pbs.org/wnet/nature/blog/capybara-fact-sheet/, retrieved 19 February 2024 
  5. Capybara Facts, 2024, https://www.nationalgeographic.com/animals/mammals/facts/cabybara-facts, retrieved 19 February 2024 
Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Капибара