Кедертас

Кедертас, риф (нидер. rіf, ағылш. reef)- Суасты немесе жоғарғы бөлігі су бетіне азын-аулақ шығып тұратын, кемелер қауіпсіздігіне ұдайы қатер туғызатын жартастар немесе жоталар.

Кедертас қалыптастырушылар (кедертас құрылысшылары). Қаңқалары ізбестен тұратын, су алаптары түбіне жабыса өсуі нәтижесінде құжынама күйде тіршілік ететін, қазба күйінде тірі кезіндегі қалпын сақтайтын организмдер жиынтығы.

Кедертас -

1. кеме жүзуіне бөгет жасайтын су астындағы немесе су деңгейінен сол биік тұратын теңіздегі жартастар;
2. тропиктік жылы теңіздердің тайыз жерлерінде тіршілік ететін інжулердің қаңқаларынан түзілген аралдар және су беті мен су астында таралған қырқалар.

Үлкен тосқауыл риф

Үлкен тосқауыл риф – күндердің күнінде тірі жәндіктер салған, ең үлкен геологиялық түзіліс. Австралияның солтүстік-шығыс жағалауында орналасқан кедертас көлемі 340 мың шаршы шақырым және салмағы миллиард тонна. Бұл – Маржан теңізінің мөлдір көгілдір суында орналасқан, бірнеше мыңдаған рифтер жиынтығы. Өзінің алып көлеміне қарамай, бұл табиғат ғажайыбы титтей теңіз жәндіктерінен тұрады. Олардың қаңқалары мыңдаған жылдар бойы жиналып, қазіргі рифті түзген

Рифтің ішкі бөлігі – Рифтің теңізге шығып жататын шеті мұхиттан келеін үлкен толқындармен шайылады. Рифтер құздар тәрізді терең су астында орналасқан, соның нәтижесінде ірі балықтарға, қатырандарға көлемді қоректік орын болып табылады.

Рифтің сыртқы бөлігі – Рифтің толқыннан қорғалған ішкі бөлігі тыныш. Мұнда су таяз, әр жерде ашық құм жазықтығымен бөлінген маржан бақтары бар. Су қайтқан кезде маржандарың нәзік ұштары көрінеді   

Дереккөздер

3. "Ғажайыптар әлемі" кітабынан