Кек қайтару (франц. revanche, revachіsme, орыс. реваншизм – кек алу, кек қайтару) – 1) соғыста жеңілген мемлекеттегі саяси топтардың соғысқа дейінгі мемлекетаралық қатынастар жүйесі мен бұрынғы шекараларды қалпына келтіруді сылтау ете отырып, жеңген мемлекетке қарсы соғыс ашу мақсатында жүргізетін саяси іс-қимылдары. Соғыс алдындағы және соғыстан кейінгі саяси жағдайларға байланысты бұл топтар: шын мәнінде әділетсіз соғыстан жапа шеккен елдердегі мемлекеттілікті сақтап қалуға ұмтылушылар және бұрынғы үстемдікті қалпына келтіру үшін елді күреске шақыратын жалған отаншыл, ұлыдержавашыл пиғылдағы топтар деп жіктелінеді. Мұндай топтардың алғашқысының Кек қайтару жолындағы бастамашылдық қимылдары бүкілхалықтық мүддемен сай келсе, соңғысының әсірешіл ой-пікірлері мен жасаған іс-әрекеттері биліктегі кейбір топтардың саяси мақсатын жүзеге асыру мақсатында тобырды желіктіруге бағытталады; 2) белгілі бір мемлекеттің саяси жүйесін құлату немесе әлсірету, экономикасына ірі көлемде нұқсан келтіру, халқына психол.-моральдік зардап шектіру мақсатында қарақшылық іс-әрекет жасаған лаңкес топтарға қарсы бағытталған соққы қабылдаушы мемлекеттің жоспарлы соғыс саясаты.Лаңкестікке қарсы күрес саясатының аса қатал және ашық түрі ретінде кек қайтару кезеңінде қару мен тәсілдің қандай түрімен болса да тез арада қарсы жауап шара қолданылады. Мыс., Палестинадағы лаңкестік ұйымдарға қарсы Израиль мемлекеті қолданып отырған іс-шаралар (лаңкестік ұйымдардың басшыларына қастандық жасау, Палестина аумағына жаппай әскер кіргізу, т.б.); 2001 ж. 11 қыркүйектегі АҚШ-тағы лаңкестік оқиғаға байланысты АҚШ-тың “әл-Кайда” ұйымына қатысты кек қайтару. саясаты; қ. Лаңкестік.[1]

Дереккөздер: өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том