Кельт тайпаларының тізімі
Кельт тайпаларының тізімі
Анатолия
өңдеуБ.з.д 3 ғасырда галлдар Фракиядан Орталық Анатолияның таулы аймақтарына көшті. Бұл адамдар галаттар деп аталып, кейін эллиндермен араласты, бірақ өздерінің салттарын сақтап қалды. Вольктер — Галатия
Британия аралы
өңдеуБританиядағы кельт халықтарын римдіктер бриттер (лат. Britanni) деп атады.Бұл аралға кельт тайпалары б.з.д 800-700 жылдары келе бастап, өздерімен гальштат, латен және т.б мәдениеттерін әкелді. Ең соңғы көш б.з.д 75 жылы болып, белг тайпалары келді. I ғасырдың ортасы – V ғасыр басында бұл жерлерді Рим мемлекеті басып алған соң, романизация үдерісі жүрді, ал ағылшын-саксон шапқыншылықтарында (V-VI ғасырлар) бриттердің біраз бөлігі қырғынға ұшырап, қалғандары Уэльс пен Шотландияға, Бретань түбегіне ығыстырылды. Бриттермен бірге бұл аралда каледондар, скоттар, пикттер және т.б тайпалар өмір сүргені белгілі. Бірақ олардың кельт тайпаларына жататыны белгісіз, олар бриттерден ертеде бөлініп шығуы мүмкін немесе көрші Ирландиядағы гэл/гойдел тайпаларымен қатынастары болуыда мүмкін, кельттерге дейінгі тайпалар болуы да жоққа шығарылмайды.
| Атауы | Орналасуы (қазіргі атаулар) | Мемлекет құрылуы ' |
Басты елді-мекені | |
| Тарихи атауы | Қазіргі атауы | |||
| Бриттер: | ||||
| Анкалиттер | Оңт-Бат. және Оңт-Шығ. Англия | — | — | — |
| Белгтер: | Оңтүстік Англия, кейде Мидлендсте, Оңт-Шығ. Уэльс | — | — | — |
| Атребаттар (Британия) | Оңт-Шығ. Англия | — | Атребаттар Каллевасы | Силчестер |
| Белгтер | Оңт-Бат. және Оңт-Шығ. Англия | — | Белгтер Вентасы | Винчестер |
| Добундар | Оңт-Бат. және Оңт-Шығ. Англия, Шығ. Мидлендс, Оңт-Шығ. Уэльс | — | Добундар Кориниумы | Сиренчестер |
| Кантилер | Оңт-Шығ. Англия | Кантий | Дуроверн | Кентербери |
| Катувеллаундар | Шығ. и Оңт-Шығ. Англия, Шығ. Мидлендс | — | Верламион/Веруламиум | Сент-Олбанс |
| Мориндер | Оңт-Шығ. Англия (Па-де-Кале жағалауы) | — | — | — |
| Биброктар | Оңт-Шығ. Англия | — | — | — |
| Бриганты: | Мидлендс, Солт. Англия | Бригантия | Бригантар Исуриумы | Олдборо державасы |
| Солтүстік Британия/Эвраук | Эвраук | Йорк | ||
| Габрантивиктер | Солтүстік Йоркшира жағалауы | — | — | — |
| Карветилер | Камбрия | — | Лугуваллиум | Карлайл |
| Лопокарлар | оңт.шығысқа, Адриан белестеріне дейін | — | — | — |
| Сетантилер | Ланкашир | — | — | — |
| Текстовердтер | оңт.-шығысқа, Адриан белестеріне дейін | — | — | — |
| Вотадиндер | Оңт-Шығ. Шотландия (Стерлинг, Лотиан, Скоттиш-Бордерс) |
Манау Гододин→Гододин→Дин-Эйдин | 1. Трапрайн-Лоу 2. Дин-Эйдин |
1. Хаддингтон 2. Эдинбург |
| Оңт-Шығ. Шотландия и Солт.-Шығ. Англия (Нортумберленд) | Бирнейх (тайпаның оңтүстік тармағы) | 1. Дин-Гуарди | 1. Бамборо | |
| Дамнонилер | Оңт-Бат. Шотландия | Алт Клуит | — | — |
| Декеанглилер | Солт. Уэльс | — | Кановиум | Каэрхин |
| Деметтер | Оңт-Шығ. Уэльс | Деметия→Дифед→Дехейбарт | Маридунум | Кармартен |
| Думнонилер | Оңт-Бат. Англия | Думнония→Керноу+Лионессе | Саеr-Isk / Думнонилер Искасы | Эксетер |
| Дуротригтер | Оңт-Бат. Англия | — | Дурноварий | Дорчестер |
| Ицендер | Шығыс Англия | — | Ицендер Вентасы | Caistor St. Edmund державасы |
| Коритандар/Кориелтаувтар | Шығ. Мидлендс | — | Кориелтаувтар Реты | Лестер |
| Корновилер (Кейтнесс) | Солт. Шотландия (Кейтнесс) | — | — | — |
| Корновилер (Корнуолл) | Оңт-Бат. Англия (Корнуолл) | Корнуолл | — | — |
| Корновилер (Мидлендс) | Солт.-Бат. Англия, Бат. Мидлендс | — | Корновилер Viroconium | Роксетер |
| Нованттарпикттер ? | Оңт-Бат. Шотландия (Галлоуэй) | Галвидел | — | — |
| Ордовиктер | Солт. Уэльс | — | — | — |
| Паризилер (Британия) | Оңт-ШығысЙоркшир мен Хамбер | Деиур/Дейфр | Петуария | — |
| Регндер | Оңт-Шығ. Англия | — | Новиомаг Регнов | Чичестер |
| Селговтар | Оңт. Шотландия (Дамфрис) | Селковия, Кайр-Гвендолеу/Северный Солуэй | — | North Eildon (Melrose) жотасы |
| Силурлар | Оңт-Шығ. Уэльс | Гвент+Брихейниог Корольдігі+Гливисинг | 1.Силурлар Искасы 2.Силурлар Вентасы |
1.Каэрлеон 2.Каэрвент |
| Тринованттар | Шығ. Англия | — | 1.Брэфинг 2.Камулодун |
1. … 2.Кольчестер |
| Басқалар: | ||||
| Аттакотттарпрекельттер? | Шотландия немесе Ирландия | — | — | — |
| Каледондықтарпрекельттер? | Шотландия | Каледон конфедерациясы | — | — |
| Лугтер | Солт. Шотландия | — | — | — |
| Пикттер | Альба Корольдігі | — | — | |
| Скоттар/Гэлдер | Бат. Шотландия (Аргайл және Бьют, Локабер), Солт. Ирландия (Антрим) |
Дал Риада | Дуннат | — |
| Лоарн | Бат. Шотландия (Орт. және Солт. Аргайл, Арднамурхан, Малл аралдары) |
— | — | — |
| Энгус | Бат. Шотландия (Айлей мен Джура) аралдары) | — | — | — |
| Габран | Бат. Шотландия (Кинтайр түбегі) | — | — | — |
| Комгалл | Бат. Шотландия (Шығ. Аргайл, Бьют аралы) | — | — | — |
Трансальпілік Галлия
өңдеу
Галлия жері шамамен қазіргі Бельгия, Франция және Швейцария елдерінің жерлерімен тура келеді. Кей кездерде тіпті солтүстік Италия мен солтүстік-орталық Испания жерлері де кірген. Галлияда кельт тайпаларымен бірге басқа тайпалар да мекен еткен. Галлия халықтары (астана/ орталықтарымен):
• Аквитандар — Бордо
• Аллоброгтар — Вьенн
• Амбиандар (Ambiani) Самара (қазір Сомма) өзенінің бойында өмір сүрген белг тайпасы. Басты қаласы- Samarobriva (қазір Амьен).
• Арверндер — Герговия
• Атребаттар — белгтер құрамына кіретін кельт тайпалары, Бельгтер Галлиясын (қазіргі Артуа, Арраса маңы) мекендеген.
• Белловакилер — Бове
• Битуригтер — Бурж
• Бойлер - Лугдунум (ныне Лион)
• Вангиондар — Вормс
• Венеттер — Ванн
• Гельветтер — Ла Тен
• Карнуттар — Шартр
• Медиоматриктер (Mediomatrici немесе Mediomatrices) — Галлиядағы кельт тайпалары, ремдердің шығысында, тревирлердің оңтүстігінде, германдармен шекаралас жерлерді мекендеген, басты елді-мекендері Диводур (лат. Divodurum) (қазіргі Мец).
• Менапилар — Кассел
• Мориндер — Булонь-сюр-Мер
• Нервилер — Баве
• Паризилер — Париж
• Петрокорилер — Перигё
• Рауриклер (Аугуста Раурика)
• Ремдер (Remi) — Аксона (қазіргі Эна) мен Матрона (қазіргі Марна) өзендері арасын, нервилерден оңтүстіктік, свессиондар мен белловактардан шығыс аймақтарда өмір сүрген.
• Секвандар — Безансон
• Сенондар — Санс
• Суесиондар — Новиодунум (ныне Суассон)
• Треверлер — Трир
• Эдулар — Бибракта
Цизальпілік Галлия
өңдеуЦизальпинская Галлия — галлдар мекен еткен Италияның солтүстік аймағы. Сөзбе-сөз Альпінің мына жағындағы Галлия деген мағынан білдіреді.
• Бойлар — орталық Эмилия-Романья (Болонья)
• Инсубртар — солтүстік Ломбардия (Милан)
• Лингондар — солт-шығыс Эмилия-Романья (Феррара), Падан қыраты.
• Сенондар — оңт-шығыс Эмилия-Романья (Римини) және солтүстік Марке (Сенигаллия)
• Тавриндер — Пьемонт(Турин)
Дакия мен Фракия
өңдеуБұл Дакия мен Фракияға көшкен тайпалар тізімі
• Бастарндар--кельт немесе герман тайпасы, Ливий оларды «Жер бетіндегі ең батыл халық» деп айтып кеткен.
• Бесстер
• Бойлер
• Сердтер
Иберий түбегі
өңдеуКельт немесе (үндіеуропа) прекельт халықтары Иберияда көптеп қоныстанып, өркениеттері үлкен жетістіктерге жетті
• Веттондар — Авила мен Саламанка (Испания)
• Кантабрлар — Кантабрия, Кастилии мен Леона, Астурияның бір бөлігі; кейбір ғалымдар оларды кельттер деп санамайды немесе прекельттер деп санайды.
• Карпетандар — Орталық Иберия таулары(Испания).
• Лузитандар — Португалияда Дуэро өзенінің оңтүстігі; Испанияда (Эстремадура); әдетте прекельттер деп есептелінеді.
• Суессетандар — Сарагоса провинциясы.
• Тарбеллдер — Адур мен Пиренея өзендерінің арасы
Орталық Еуропа
өңдеу• Бойлер —Қазіргі Германия, Австрия, Венгрия, Чехия, Словакия
• Винделиктер — Қазіргі Германия аумағы
• Лугилер — Қазіргі Польша аумағы
• Скордисктер —Қазіргі Сербия, Хорватия, Австрия, Румыния жерлері
Сілтемелер
өңдеу- Alberro, Manuel and Arnold, Bettina (eds.), e-Keltoi: Journal of Interdisciplinary Celtic Studies, Volume 6: The Celts in the Iberian Peninsula, University of Wisconsin — Milwaukee, Center for Celtic Studies, 2005.
- Российский блог кельтской мифологии. Мұрағатталған 8 маусымның 2010 жылы.