Кемпіршөп

Кемпіршөп(Acanthоlіmon) – қорғасыншөптер тұқымдасына жататын аласа бұталы не бұташықты өсімдік. Қазақстанда Қаратау, Кетпен тауларында, Талас Алатауында, Мойынқұмда, Бетпақдалада, Тарбағатайда, Күнгей Алатауы, Жетісу Алатауы (Жоңғар Алатауы), Іле Алатауларында, Шу-Іле тауында кездеседі. Тасты, тастақты, тұзды саздақты жерлер мен тау беткейлерінде өсетін 14 түрі бар, оның 6 түрі – эндемик. Кемпіршөптің биіктігі 7 – 40 см. Сабағын орай орналасқан жапырақтары ұзынша, үш қырлы, жұмырлау не жалпақ үшкір болып келеді. Ірі, қызыл, қызғылт, қарақошқыл, сирек ақ түсті гүлдері бір не көпгүлді масақ не қалқанша гүлшоғырына топталған. Тостағанша жапырақтары ойық шұңқыр тәрізді, күлтесі тостағаншасынан ұзындау. Аталығы – жіпшелі, аналығының мойны бос, жалаң болады. Тұқымынан көбейеді. Мамыр – тамыз айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жемістенеді. Жемісі ұзынша келген, ашылатын қақпақшасы болады, піскенде тостағанша жапырақшасымен бірге түседі. Титов кемпіршөбі (Acanthоlіmon tіtovіі), Тарбағатай кемпіршөбі (Acanthоlіmon tarbagataіcum) және Линчевский кемпіршөбі (Acanthоlіmon lіnczevskіі) – Кемпіршөптің өте сирек кездесетін, жылдан-жылға таралу аймағы азайып бара жатқан түрлері. Сондықтан олар қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.

Acantholimon
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер (unranked) Eudicots (unranked) Core eudicots Сабы: Caryophyllales Тұқымдасы: Plumbaginaceae Тегі: Acantholimon Boiss.
Species
See text.

Кемпіршөп‎

С. Арыстанғалиев

Дереккөздер