Кендірлік көмір-жанғыш кен орны

Кендірлік көмір-жанғыш кен орны, Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданында, Зайсан қаласынан оңт.-шығысқа қарай 50 – 65 км жерде орналасқан. Кен орны 1874 ж. ашылған. 1920 ж. барлау жұмыстары жүргізілді. Кен орны солт.-батыс бағытта синклиналь қатпар жасай орналасқан. Геологиялық құрылымы палеозой, мезозой, кайнозой шөгінділерінен түзілген. Көмір қабаттары ортаңғы – жоғарғы карбон (Кендірлік свитасы), жоғарғы пермь (Аққалқан свитасы) және жоғарғы триас (Толағай свитасы) кезеңдері түзілімдерімен байланысты. Жанғыш тақтатастар Кендірлік, Қараүңгір және Тараншы (Сайқан) свиталарында шоғырланған. Кендірлік свитасында бір көмір (қалыңд. 2,1 – 2,7 м) және екі жанғыш тақтатас қабаттары анықталған. Аққалқан свитасында 50 шақты көмір қабаттары (жиынтық қалыңд. 19 м) анықталған, олардың ірілерінің қалыңд. 0,6 – 1,6 м-ден 5,1 м-ге дейін. Толағай свитасы синклинальдің орт. бөлігін толтырады, оның құрамында 48 қоңыр көмір қабаты бар, олардың 16-сының қалыңдығы 0,6 – 7,2 м. Тас көмірдің күлділігі жоғары (45%-ке дейін), күкірті аз (0,4 – 0,9%). Жанғыш массасының жылу бөлгіштігі 7,7 мың ккал/кг-ға дейін. Толағай свитасының көмірі қоңыр, күлділігі 10 – 55%, күкірті аз. Тас көмірдің 1800 м тереңдікке дейінгі қоры 587 млн. т, қоңыр көмір – 1033 млн. т (600 м тереңдікке дейін). Жанғыш тақтатастардың жалпы қоры 4075 млн. т, оның ішінде 708 млн. т-сы баланстық. Қазір кен орнындағы шағын ашық кеніштерде жергілікті тұтынушылардың қажетін өтейтін мөлшерде отын өндірілуде.