Кербезгүл

Кербезгүл (лат. Alisma) – өзімен аттас тұқымдасқа жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы.

Кербезгүл
Alisma plantago-aquatica
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Дара жарнақтылар Сабы: Alismatales Тұқымдасы: Alismataceae Тегі: Alisma Карл Линней
Species
A. gramineum A. lanceolatum A. plantago-aquatica A. subcordatum A. triviale A. wahlenbergii

Солтүстік жарты шардың,Австралияның, Оңтүстік-Шығыс Азияның, Шығыс Африканың және Орталық Американың қоңыржай белдеулерінде кездесетін 11 түрі белгілі. Қазақстанда таяз су айдындарында, батпақты жерлер мен қазылған орларда өсетін 3 түрі: бақажапырақты кербезгүл (A. plantago-aquatіca), қандауыр тәрізді кербезгүл (Alisma lanceolatum), Лезель кербезгүлі (A. loeselіі) бар. Олардың биіктігі 10 – 80 см. Жапырақтары сабағының түп жағын айнала дегелектеніп орналасады. Ақ гүлдері сыпыртқыгүл гүлшоғырына топталған. Қос жынысты, тостағанша және күлте жапырақшалары – үш-үштен, аталығы – алтау, аналығы – көп. Жатыны – бір тұқымды. Майда жемісшелері жалпақ (тегіс) гүлтабанында сақина тәрізді орналасады. Жәндіктер арқылы тозаңданады. Мамыр – тамыз айларында гүлдеп, жемістенеді. Жемісі – құрғақ бір тұқымнан тұратын көп жаңғақша, су және су құстарымен таралады.

Кербезгүл – ондатр мен үйректердің қорегі, тамыры мен сабағы халық медицинасында қолданылады. Шөбі улы болғандықтан мал жемейді.