Ключи шоқасы

Ключи шоқасы – Еуразия құрлығындағы ең биік (4750 м) әрекетті жанартау, Камчатка түбегіндегі Ключи жанартаулары тобының бірі. Ключи шоқасы дұрыс конус пішіндегі жанартауға жатады. Базальт және андезит лавасынан тұрады. Оларды шөгінді жыныстар жауып жатыр. Тостаған тәріздес келген кратерінің тереңд. 100 – 200 м, диам. 600 м. Кратердің ернеуі жарғақты. Оның ішіндегі екінші шағындау кратерінің өлшемі 75100 м. Ключи шоқасының беткейінде 80-нен астам бүйір конустары мен шағын кратерлер бар. Олардың көпшілігі негізгі кратермен бірге әрекетке қосылады. Ключи шоқасы 1 жылдан 5 – 9 жылға дейін үзіліс жасап атқылап тұрады. Жанартау әрекеті кезінде жанартаулық жарылыс пен күл атқыланып, базальттік лава ағып шығады. Лава тасқынының ұз. 10 – 15 км, кейде 30 км-ге дейін барады, темп-расы 1000 – 1100С-қа дейін жетеді. Кратерден шығатын газ бен күл түтіні үзілмейді. Төбесін кратерді жиектей қар мен мұздық жапқан. Олар беткейді бойлап 1200 м биіктікке дейін түседі. Етегіндегі Ключи кентінде жанартаудың атқылауын бақылайтын станса жұмыс істейді.

Пайдаланған әдебиет

Қазақ Энциклопедиясы, 11 - том