Күлімсіреп аспан тұр...

«Күлімсіреп аспан тұр...» - Абайдың 1892-93 жылдар аралығында М. Ю. Лермонтовтан жасаған аудармасы. Көлемі әрқайсысы 4 тармақтан тұратын 7 шумақ. Бұл Лермонтовтың «Выхожу один я на дорогу» деген өлеңінің аудармасы екені кейін анықталды. Абай орыс ақынының 5 шумақ өлеңін екінші шумағынан бастап еркін аударған. Өлеңнің жалпы мазмұнын сақтай отырып, оны өз жанын тебіренткен көңіл-күй түйсіктерімен толықтыра түскен. Дегенмен дәлме-дәл келетін жолдар да жоқ емес. Мысалы, Абай Лермонтовтың:

«Уж не жду от жизни ничего я,
И не жаль мне прошлого ничуть»...

деген жолдарын барынша ықшамды етіп:

«Өткен күнге өкінбен,
Әлі үміт жоқ алдымда...» -

деп дәл береді. Бірақ өлеңнің негізгі түйіні айтылатын соңғы жолдарда Абай тұжырымы басқаша. Лермонтов:

«Чтоб всю ночь, весь день мой слух лелея,
Про любовь мне вечно голос пел,
Надо мной чтоб, вечно зеленея,
Темный дуб склонялся и шумел» -

деп жаңға жайлы тыныштық, мамыражай рахат тілесе, Абай орыс ақынының тұжырымымен шектеліп қалмай, оның ойын әрі жалғастырып тереңдете түскен. Абайдың:

«Мансап іздер, мал құмар,
Бәрі мақтан іздеген.
Мақтанынан не туар
Ыза қылып өзгеден» -

деген жолдарында жеке көңіл-күйді күйттеуден гөрі анағұрлым салмақты әлеуметтік жүк жатыр. Абай Лермонтов өлеңін түр жағынан да өзінше өзгерткен. Лермонтов өлеңі 10-11 буынды болса, Абай оны 7-8 буынды шалыс ұйқаспен жазған. Аударма алғаш рет Абайдың 1940 жылғы толық жинағына енгізілді. Мүрсейіт қолжазбаларында да бар. Кейінгі басылымдарында ешқандай текстологиялық өзгеріс кездеспейді.