Күнге күю

Күнге күю - ультракүлгін сәулелердің немесе жасанды жарық көздерінің (мысалы, кварц шамының) әсерінен терінің қоңырқай тартуы. Тіке түскен күн сәулесімен бірге оның шағылып түскен күн сәулелерінің әсерінен де (қалқанның, шатырдың астында да) тері қоңырқай тарта береді. Көлеңкеде отырып та аздап күнге күюге болады.

Күнге күю

Күнге күюдің пайдасы

Терінің қоңырқай тартуы әдетте организмге ультракүлгін сәулелердің жақсы тарап, жағымды әсер еткендігін білдіреді:

• жүрек қантамырлары мен жүйке жүйелерінің жұмысы жақсарады;
• зат алмасу реттеледі;
• асқа тәбеті артады;
• Д витамині көбейеді.

Күнге күю ережесі

Адам терісінің тез күюі және қандай дәрежеде күюі үнемі жақсы денсаулықтың белгісі бола бермейді.
Күнге біртіндеп күйген жөн:

• бірінші күні тікелей түскен күн сәулесінің астында 10-15 минуттан артық болмау керек, ал қоңыржай климатты жерден, әсіресе, солтүстіктен келген демалушылар оңтүстік өңірде алғашқы күндерде арнайы қалқан көлеңкесінде, немесе күн сәулесінен қорғайтын қолшатырдың астында болғаны дұрыс;
• күн астында күю уақыты 1-1,5 сағаттан аспауы керек;
• күнге күюге аса қолайлы мезгіл: оңтүстікте - таңертеңгі сағат 11-12-ге дейін;
• тамақтан соң 1 сағаттан кейін ғана күнге қыздырынуға болады "ашқарынға, не тамақтанар алдында күнге қыздырынуға болмайды): басты орамал немесе арнайы күн қағармен, не ши қалпақпен көлегейлеген жөн;
• күн астында ұйықтауға болмайды;
• тікелей түскен күн сәулесінің әсерінен көздің шырышты қабығының ісінуі мүмкін, сондықтан көзді қорғау үшін арнайы көзілдірік киген дұрыс;
• күннің көзі денеге (теріге) бірыңғай түсуі үшін алды-ала жаңғақ, қалампыр немесе өсімдік майымен теріні сылаған жөн;
• беттің терісін күннен сақтау үшін көктем мен жаздың таңертеңгі және түскі мезгілінде арнайы крем жаққан абзал.

Күнге күюдің тәртібін сақтамау салдары

Күнге күю тәртібін дұрыс сақтамаудан дененің күнге күйіп кетуі, организмнің шектен тыс қызуы және оған күн өтуі мүмкін.
Тері күюінің белгілері:

• алғашқыда күн түскен жерлер қызарып, ісінеді, кейде қалтыратып тоңдырады;
• дене ыстығы көтеріледі;
• бас ауырады;
• жүрек айниды.

Дененің ісінген және күйіп қалған жерлерінің ауырғанын бәсеңдету үшін суық суға малынған шүберек басуға, күйген тұстарды ашыған сүт, немес иіс сумен, календула не арақпен сүртуге болады. Дененің қызарғаны кетпейінше күнге қыздырынуға болмайды. Күйіп кету салдарынан тері күлдірей бастаса дереу дәрігермен кеңескен жөн.

Күнге күюдің кері әсері

Күнге күю адамдардың бәріне бірдей пайдалы емес:

• әсіресе жасы келген адамдарға;
• 2 жасқа дейінгі балаларға;
• созылмалы жүрек ауруы барларға;
• жүйке қантамырлары ауруларынан зардап шегетіндерге күн көзінде ұзақ жүруге болмайды.

Әсіресе, альбиностар (шашы және терісі туа біткен ақтаңдақ адамдар) күн сәулесіне тым сезімтал келеді. Олардың терісі тез күйеді, әрі жазылуы басқаларға қарағанда қиындау болады. Күн сәулесіне тым сезімтал адамдар далаға шығар алдында дененің ашық жерлеріне арнайы крем жағып, мүмкіндігінше көлеңкелі жермен жүруі қажет.