Кәрібай Тұңғатарұлы

Кәрібай Тұңғатарұлы, Кәрібай ақын[1] (1861, Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданы Қарғыба өзен сағасы – 1931, сонда, Ақсуат кенті) – халық ақыны, әнші, композитор, айтыскер, ділмар би. Жас күнінен өлеңдер шығарып, “бала ақын” атанған. 1910 жылы Алакөл маңындағы Көктұма деген жерде Әсет ақынмен айтысып, атағы елге жайылады. Кәрібайдың көптеген өлең-жырлары ел қорғау тарихынан сыр шертіп, халық батырларын дәріптейді.

Кәрібай ақын Тұңғатарұлы
Сурет
Негізгі ақпарат
Туған кездегі есімі

Кәрібай Тұңғатарұлы

Туған күні

1861 (1861)

Туған жері

Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданы

Қайтыс болған күні

1931 (1931)

Қайтыс болған жері

Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданы

Мамандықтары

акын, сазгер, композитор, би

Аспабы

домбыра

Лақап аттары

Найман Кәрібай, Байыстың Баласы

Найман тайпасының Қаракерей руының Мұрын руынан шыққан, Назар батырдың жетінші ұрпағы.

Шежіре

өңдеу

Найман – Өкіреш – Белгібай – Сүйінші – Төлегетай баба – Қытай би – Қаракерей – Байторы – Мейрам – Байыс – Сары(Мұрын) – Жолымбет – Назар батыр – Жанболат – Сары – Көкі – Дәулетбай – Сасан – Тұңғатар – Кәрібай ақын (1872-1931)

Өмірбаян

өңдеу

1931 жылы аштық кезінде Қытай жеріне көшіп бара жатқанда ГПУ қызметкерлерінің қолынан қаза табады. Кәрібайдың Әсетпен айтысы “Айтыс” жинағында (1964, 1-т.) және Әсет Найманбаевтың “Шығармалар” жинағында (1988 жыл), 1931 жылы ашаршылыққа ұшыраған халық күйзелісін жырлаған өлеңі Ә.Сәдуақасұлының “Тарихыңды танып біл” кітабында (1996) жарияланды.

Дереккөздер

өңдеу
  1. «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том