Кәрімжан Балтабайұлы Әбдірахманов
Кәрімжан Балтабайұлы Әбдірахманов (11 мамыр 1964, Қызыл Жұлдыз, Байзақ ауданы, Жамбыл облысы, Қазақ КСР) — Бірінші аса жеңіл салмақ дәрежесінде өнер көрсеткен кеңес боксшысы. 1984-1991 жылдары КСРО құрамасының мүшесі болды. 1985 жылғы Еуропа чемпионатының қола жүлдегері, 1986 жылғы Жақсы ниет ойындарының күміс жүлдегері, «Достық-84» халықаралық турнирінің күміс жүлдегері, 48 келі салмақта әуесқойлар сайысында КСРО-ның екі дүркін чемпионы (1984, 1990). Халықаралық дәрежедегі КСРО спорт шебері, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушысы. Еңбек жолын аяқтаған соң бокстан жаттықтырушы болып жұмыс істейді. AIBA халықаралық санаттағы төрешісі.
Кәрімжан Балтабайұлы Әбдірахманов  | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Азаматтығы | |
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Салмағы |
бірінші аса жеңіл (48,988 кг дейін) |
| Тұрысы |
сол жақтық тұрыс |
| Бапкері | |
| Кәсіпқой карьерасы | |
| Айқастар саны |
2 |
| Жеңгені |
1 |
| Жеңілгені |
1 |
| Қызметтік тізімі (boxrec) | |
| Марапаттар | ||
|---|---|---|
| Men's Boxing | ||
| Еуропа чемпионаты | ||
| Қола | Будапешт 1985 | 48 кг дейін |
| Жақсы ниет ойындары | ||
| Күміс | Мәскеу 1986 | 48 кг дейін |
Өмірбаяны
өңдеуКәрімжан Әбдірахманов 1964 жылы 11 мамырда Жамбыл облысы, Қызыл Жұлдыз ауылында дүниеге келген. Бокспен айналысуды белгілі боксшы Серік Қонақбаев мектеп оқушыларымен кездесуге келгеннен кейін 6-сыныпта бастаған. Қазақстанның еңбек сіңірген жаттықтырушысы Юрий Андреевич Цхайдың жетекшілігімен жаттықты[1][2].
Ол рингтегі алғашқы елеулі табысына 1982 жылы Чехословакияның Устинад Лабем қаласында өткен халықаралық турнирде минималды салмақта жеңіске жеткен кезде қол жеткізді. Бір жылдан кейін ересектер арасындағы КСРО чемпионатында дебют жасап, бірден жартылай финалға өтті, ал бір жылдан кейін алғаш рет Кеңес Одағының чемпионы атағын жеңіп алды.
Мемлекет 1984 жылы Лос-Анджелестегі Жазғы Олимпиадаға бойкот жариялағандықтан, Кәрімжан Олимпиаданың орнына Достық-84 ірі халықаралық турниріне қатысып, финалға дейін жетіп, күміс медал алды. 1985 жылы КСРО мен АҚШ арасындағы кездесуге қатысты, сонымен қатар Будапештте өткен Еуропа чемпионатында жартылай финалда неміс Рене Брейтбарттан жеңіліп, әлем чемпионатында қола жүлдегер атанып, Сеулдегі Әлем кубогында қола жүлдеге ие болды. 1986 жылы Мәскеуде өткен Жақсы ниет ойындарының вице-чемпионы атанып, шешуші кездесуде отандасы Ншан Мунчянды жеңе алмады[3].
1990 жылы Кәрімжан екінші рет ел біріншілігінің алтынын жеңіп алды, бірақ көп ұзамай командадан кетуге шешім қабылдады. Сол жылы кәсіпқой деңгейде бір жекпе-жек өткізіп, алты раундтық кездесуде ресейлік Александр Махмұтовтан ұпай саны бойынша жеңіліп, ақыры спорттық мансабын аяқтады. Алматы дарынды спортшыларға арналған мектеп-интернатында бокстан жаттықтырушы болып жұмыс істеді, қазір Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Спорт және дене шынықтыру комитетінің Алматы қаласының Шаңырақ шағын ауданындағы «Республикалық мамандандырылған олимпиадалық резерв мектеп-интернат-колледжі» республикалық мемлекеттік мекемесінде жаттықтырады; халықаралық дәрежедегі төреші болып келеді[4][5].
Әуесқойлық мансабы
өңдеуӘбдірахманов жас кезінде 1980 жылы жасөспірімдер арасындағы КСРО чемпионатының қола жүлдесін жеңіп алса, 1982 жылы алғаш рет халықаралық аренада жеңісін тойлау арқылы жарқын болашағы күтіп тұрғанын дәлелдеді. Чехословакияның Устинад Лабем қаласында өткен «Достық» турнирі аясында 48 келі салмақ дәрежесінде сынға түсіп, Кәрімжан жартылай финалда мажар Роберт Ишасегиді (бірінші раундта айқын басымдықпен), финалда румын боксшысы Мариан Ротаруды (ұпаймен, 5:0) жеңді.
1983 жылы он тоғыз жасар Әбдірахманов ересектер арасындағы КСРО чемпионатында Қазақстан құрамасы сапында дебют жасады. Турнир барысында ол өзбек Расуловты және украиналық Михаил Сурженконы ұпай саны бойынша ұтты, бірақ жартылай финалда Артур Димаксянға (Армения) ұпай санымен есе жіберіп, біріншіліктің қола жүлдегері атанды.
Келесі маусымда Кәрімжан КСРО чемпионы атанды. 1984 жылдың ақпан айының соңы – наурыз айының басында ел біріншілігінің алтын жүлдесіне барар жолда Анатолий Филипповтан өтіп, Артур Димаксяннан есесін қайтарып, финалда Ншан Мунчянды ұпай санымен ұтты. Сәуір айында Әбдірахманов Бангкокта өткен Патша кубогына қатысты, бірақ бірінші жекпе-жегінде жергілікті боксшы Майдорор Вансурадейден ұпай саны бойынша ұтылып қалды. Тамыз айында Лос-Анджелестегі Олимпиада ойындарына бойкот жариялаған социалистік елдердің спортшылары өнер көрсеткен Кубада өткен «Достық-84» турнирінде Кәрімжан екінші орын алды. Ширек финалда болгарлық Христо Боневті (ұпай санымен, 5:0), жартылай финалда поляк Януш Старжикті (ұпай санымен, 5:0) жеңіп, финалда турнир қожайыны Хуан Торрес Оделиннен (ұпай санымен, 2:3) ұтылды.
1985 жылы Әбдірахманов ел біріншілігін жіберіп алды, бірақ сонымен бірге ол халықаралық аренада белсенді өнер көрсетті. Қаңтар айында ол АҚШ құрамасымен Ренода өткен кездесуге қатысып, Джеймс Харриске ұпай саны бойынша жекпе-жегінде жеңіліп қалды. Мамыр айында Кәрімжан Мажарстанда өткен Еуропа чемпионатында қола жүлдегер атанды. Турнирді Финляндия өкілі Вели-Матти Вялимякиді (екінші айналымда айқын басымдылық үшін) және румындық Думитру Сиопуды (ұпай бойынша, 5:0) ұтып, екі жеңісімен бастаған Кәрімжан жартылай финалда неміс спортшысынан жеңіліп қалды. Рене Брейтбарт (ұпай санымен, 0:5 ). Тамыз айында кеңестік боксшы кеңестік блок елдері әскери қызметкерлерінің спартакиадасында сәтсіз өнер көрсетті, бірінші раундта пәкістандық Канг Гил Рёнгтен жеңіліп қалды (ұпай санымен, 0:5). Кәрімжан маусымды Оңтүстік Кореяның Сеул қаласында өткен әлем чемпионатына қатысып, ширек финалда Чан Хси Хинді (Тайван) жеңіп (ұпай санымен, 5:0), бірақ жартылай финалда тайлық Супап Бунродтан (ұпай санымен, 0:5) жеңіліп қалды, осылайша, турнирде қола медаль иегері атанды.
1986 жыл Әбдірахмановтың халықаралық жарыстардағы соңғы ірі жетістіктерінің жылы болды. Қаңтар айында Ленинградта АҚШ құрамасымен кездесу аясында Хосе Арреоладан ұтылып қалған жекпе-жегін сәтсіз өткізген Кәрімжан Алматыда өткен КСРО чемпионатының қола жүлдегері атанды. Турнирдің ширек финалында Әбдірахманов кәсіпқой бокстан болашақ әлем чемпионы Юрий Арбачаковты ұпай санымен жеңді, бірақ жартылай финалда Ншан Мунчяннан осылайша ұпай санымен ұтылды. Шілде айында Мәскеуде өткен Жақсы ниет ойындарында Кәрімжан ширек финалдан бастады. Венесуэлдік Одилио Ариасты (ұпай санымен, 5:0) және моңғолдық Дидовжийн Серенианды (ұпай санымен, 4:1) қатарынан ұтқан ол финалға шығып, КСРО құрамасы қатарындағы орын үшін қарсыласы әрі отандасы Мунчянмен қайта кездесті. Әбдірахманов қарсыласынан жеңіліп қалды (ұпай бойынша, 0:5), одан кейінгі жылдардағы ішкі аренадағы жеке табыстарына қарамастан, ол ұлттық құрамадағы орнын Ншан мен Александр Махмұтовқа берді.
1988 жылы Әбдірахманов Ташкентте өткен ел чемпионатында қола жүлдегер атанса, екі жылдан кейін Луцкіде финалда Анатолий Филипповты ұпай саны бойынша жеңіп, КСРО-ның екі дүркін чемпионы атанды. 1990 жылы Кәрімжан бірнеше кәсіпқой жекпе-жек өткізіп, 1991 жылы Қазан қаласында өткен КСРО чемпионатында өнер көрсетіп, ел біріншіліктеріндегі төртінші «қоласын» жеңіп алды.
Кәсіби мансабы
өңдеуКәсіпқой бокста Кәрімжан 1990 жылы 25 ақпанда 26 жасында екінші аса жеңіл салмақ дәрежесінде алғашқы кездесуін өткізді. Ол үш жекпе-жек өткізді, оның екеуі КСРО аумағында, тағы біреуі Оңтүстік Кореяда өтті. Соңғы рет кәсіпқой рингке 1991 жылы 21 сәуірде шықты.
Айқастарының тізімі
өңдеу| Бокс | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Алим АНАПЬЯНОВ Кәрімжан Әбдірахманов бокс туралы: Қолдар ойға қарағанда жылдам жұмыс істегенде…. zakon.kz (18 қазан 2013).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Цхай әулеті. nespi.kz (13 қазан 2014).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 3 қыркүйек 2017.
- ↑ Алдыңғы Жақсы ниет ойындарының жеңімпаздары мен жүлдегерлері. Советский спорт (1 қыркүйек 2001). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 маусым 2013. Тексерілді, 18 маусым 2013.
- ↑ Мария Имаева. Назарбаев Алматыдағы спортшы балаларға арналған мектеп-интернатында болды. Интернет портал Нур (15 қазан 2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 маусым 2013. Тексерілді, 18 маусым 2013.
- ↑ Бокс залы. Интернет-портал sport-shanyrak-or.kz.(қолжетпейтін сілтеме)