Көгілдір ақық
Көгілдір ақық — фосфаттар класының минералы. Химия формуласы CuAl6[PO4]4Һ(OH)8Һ5H2O. Кристалдары тығыз масса, қабыршық, талшық түрінде кездеседі. Жеке кристалдары қысқа призма пішінді болады. Аспан түстес көгілдір немесе жасыл, жылтырлығы күңгірт, балауыз тәрізді. Қаттылық 5 — 6, морт сынады, сынған жері бұдыр келеді. Меншікті салмақ 2,6 — 2,8 г/см3. Бирюза алюминий оксиді мен фосфаттарға бай дала шпаты бар жыныстар үгінділеріне мысты су әсер еткенде түзіледі. Бирюза — асыл тас ретінде қолданылады. Басты кен орындары — Иранда (Нишапур), Тәжікстанда (Карамазор), Өзбекстанда (Қызылқұм) және Қазақстанда бар. [1]
Оптикалық оңқай; 2u = 40°, Ng=1,65, Nm = 1,62, Np =1,61.
Сингониясы триклиндік; пинакоида пішіндес. Кристалдары майда, кәбінесе тұтас жұмыр формада кездеседі.
- Жаратылысы. Бирюза үгілуден лимонитпен қатар пайда болады.
Бирюзаның әдемі түрлері (асыл тастары) көркемдікке қолданылады. Нашар түрлері бояуға жұмсалады. Бирюзит кендері Иранда (Мадан кендері) бар.[2]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақ Энциклопедиясы
- ↑ Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |