Көзгүл

Көзгүл (лат. Anagallis) – наурызшешек тұқымдасына жататын бір, екі жылдық шөптесін өсімдіктер туысы. Қазақстанның орталық және оңтүстік аймақтарындағы өзен бойларында, тоғай мен шалғындықтарда, тастақты тау беткейлерінде, бұталар арасында 2 түрі өседі. Кең тараған түрі – егістік Көзгүлі (A. arvensіs). Оның биіктігі 5 – 30 см, сабақтары тармақталып келген тықыр, төртқырлы, бұтақты болады. Отырыңқы, дөңгелек пішінді жапырақтары қарама-қарсы (кейде үшеуден) орналасқан, ұзындығы 0,8 – 1,3 (2) см, ені 0,3 – 1 см, төменгі жағында қарадақтары болады. Гүлдері ұзынсағақты, жапырақ қолтығына жеке орналасқан. Күлтесі қызғылт, ашық қызыл, кейде қоңыр қызыл түсті. Сәуірден тамыз айына дейін гүлдеп, жемістенеді. Жеміс қорапшасы домалақ, диаметрі 3,5 – 4 мм, көптұқымды, тұқымдары домалақ, үшқырлы, бұдырлы, қара қоңыр түсті. Егістік Көзгүлі – улы өсімдік. Оның құрамында табиғи органикалық қосылыс – сапонин болады.

Көзгүл
Scarlet Pimpernel (Anagallis arvensis)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Ericales Тұқымдасы: Myrsinaceae Тегі: Anagallis L.
Үлгілік түрі
Anagallis arvensis L.
түрлері
20–25 түрі белгілі