Көкемарал

Көкемарал , киікоты немесе райхангүл (лат. Ziziphora) – ерінгүлділер тұқымдасына жататын бір не көп жылдық лиана тәрәздә өсімдіктер туысы.

Көкемарал
Ziziphopra capitata
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Lamiales Тұқымдасы: Lamiaceae Кіші тұқымдасы: Nepetoideae Тайпасы: Menthinae Тегі: Ziziphora L.
түрлері
17 түрі белгілі

Райхангүлдің Қазақстанда 6 түрі: нәзік Райхангүл (Z. tenuіor), Бунге Райхангүл (Z. bunge), үзілме Райхангүл (Z. іnterrupta), Выходцев Райхангүл (Z. vychodcevіana), памиралай Райхангүл (Z. pamіroalaіca), иісті Райхангүл (Z. clіnopodіoіdes) өседі. Алтай, Тарбағатай, Жетісу (Жоңғар), Іле, Күнгей, Теріскей, Қырғыз Алатауында, Ұлытауда, Шығыс Қазақстан, Ақмола облыстарында таралған. Райхангүлдің көбі хош иісті (әсіресе иісті Райхангүл, нәзік Райхангүл және сопақ бас Райхангүл, т.б.), жапырақтары мен гүлінде хош иісті эфир майы болғандықтан парфюмерияда қолданылады және медицинада дәрі жасалады, гүлінен ара бал жинайды.

Түрлері

1. Ziziphora aragonensis Pau –
2. Ziziphora brantii K.Koch –
3. Ziziphora capitata L. –
4. Ziziphora clinopodioides Lam. – Иісті көкемарал
5. Ziziphora galinae Juz. –
6. Ziziphora hispanica L. –
7. Ziziphora interrupta Juz. –
8. Ziziphora pamiroalaica Juz. –
9. Ziziphora pedicellata Pazij & Vved. –
10. Ziziphora persica Bunge –
11. Ziziphora puschkinii Adam –
12. Ziziphora raddei Juz. –
13. Ziziphora suffruticosa Pazij & Vved. –
14. Ziziphora taurica M.Bieb –
15. Ziziphora tenuior L. –
16. Ziziphora vichodceviana Tkatsch. ex Tulyag. –
17. Ziziphora woronowii Maleev –