Иісті көкемарал

Иісті көкемарал (лат. Ziziphora clinopodioides) – ерінгүлділер тұқымдасының көкемарал туысына жататын бір түрі.

Иісті көкемарал

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Lamiales
Тұқымдасы: Lamiaceae
Кіші тұқымдасы: Nepetoideae
Тайпасы: Menthinae
Тегі: Ziziphora
Түрі: Z. clinopodioides
Екі-есімді атауы
Ziziphora clinopodioides
Lam., 1791

Биологиялық сипаттамасы

өңдеу

Көп жылдық шала бұта, биіктігі 8-50 см, жуан тамырлы, тік сабақты. Жапырағының ұзындығы 0,6-2,5 см, ені 0,3-1,2 см, түкті не түксіз. Гүлі сабақ ұшына топтасқан, түсі жасыл не күлгін, қос ерінді, жоғарғы ерні тұтас, төменгісі 3 айырымды, тостағаншасы цилиндр тәрізді, ұзындығы 5-7 мм. Күлтесінің ұзындығы 10-12 мм, 2 аталығы аналық мойынымен бірге күлтеден шығып тұрады. Маусым-шілдеде гүлдейді.

Таралуы мен өсу аймағы

өңдеу

Көкемарал Моңғолия, Батыс Қытайда, Шығыс Сібір мен Батыс Сібірде, Қазақстанда Көкшетауда, Алтай тауларында, Жоңғар Алатауында, Кетпен жотасында, Теріскей Алатауында, Қырғыз Алатауында көбіне тау беткейлерінде өседі.

Қолданылуы

өңдеу

Көкемаралдан иіс су өнеркәсібінде пайдаланатын эфир майы алынады. Гүлінен ара бал жинайды.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ Совет энциклопедиясы, Алматы, 1975 жыл, 6 том, 9 бет