Лисан әл-Араб
Лисан әл-Араб (араб.: لسان العرب, «арабтардың тілі») — араб тілін ең толық қамтыған сөздіктердің бірі. Оны Ибн Манзур бес негізгі дереккөзден жинаған[1]:
- Әбу Мансур әл-Азһаридің «Таһзиб әл-Луға» кітабы.
- Ибн Сәйиданың «әл-Мухкам уәл-Мухит әл-Ағзам фил-Луға» кітабы.
- Әбул-Аббас әл-Джауһаридің «Тадж әл-Луға уә Сихах әл-Арабия» кітабы.
- Ибн Баридің әл-Джауһаридің «Сихах» кітабына түсініктемесі.
- Ибн әл-Асир әл-Джазаридің «ән-Ниһая фи ғариб әл-Хадис уәл-Асар» кітабы.
Лисан әл-Араб сөздігі 80 мың сөздік мақаладан тұрады, яғни «Қамус әл-Мухиттен» 20,000 мақалаға артық. Лисан әл-Араб дәлелдер жағынан ең жақсы сөздік саналады және бұл сөздікте тайпалардың, тұлғалардың, түрлі елді мекендердің атауларының шығу тегі қарастырылған. Бұл сөздік мақалаларының құндылығы үшін тілдік және әдеби энциклопедия саналады. Ибн Манзур бұл кітабын араб әліппесінің негізінде бөлімдерге бөліп, алғашқы бабын «һамза» бабы деп, соңғы бөлігін «әлиф лин» әрпіне арнаған.
Ибн Манзурдың бұл сөздікті жазудан екі масқсаты болған — араб тілі сөздерін терең зерттеу және тәртіпке келтіру. Оның айтуы бойынша алдыңғы сөздіктер осы екі қасиеттің біреуіне иемденсе, екіншісінен құр қалған[1].